بیمه حوادث سرنشین

بیمه حادثه سرنشین یکی از انواع بیمه حوادث شخصی است که غالبا در قسمت صدور اتومبیل شرکت های بیمه، همراه با بیمه نامه های اتومبیل و پوشش های بیمه نامه شخص ثالث (بیمه نامه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی) ارائه میشود. پوشش های بیمه حادثه سرنشین که برای سرنشینان وسیله نقلیه عرضه می شود، همانند بیمه حادثه شخصی است و شامل پوشش های فوت، نقص عضو و از کارافتادگی و هزینه های پزشکی ناشی از حوادث مشمول بیمه می باشد. بیمه حادثه سرنشین در واقع یک نوع بیمه نامه حادثه شخصی بی نام ولی با سمت است و صرفا برای کسانی که سرنشین وسیله نقلیه قید شده در بیمه نامه هستند، صادر می شود.

منظور از سرنشین وسیله نقلیه در معنای عام کلمه، شخصی است که تحت سمت سرنشین در زمان وقوع حادثه داخل وسیله نقلیه موردنظر باشد؛ اعم از این که وسیله نقلیه در حال حرکت بوده و یا متوقف باشد.

سرنشین وسیله نقلیه در معنای عام کلمه راننده، کمک راننده و مسافر را در بر می گیرد؛ ليكن برای روشن شدن موضوع و شامل شدن راننده و کمک راننده به عنوان سرنشین، این موضوع باید به وضوح و صراحت در بیمه نامه قید شود.

این روش در اغلب شرکت های بیمه کشور رعایت می شود و به همین دلیل عنوان بیمه «حادثه سرنشین» به بیمه حادثه سرنشین و راننده تغییر یافته و کامل شده است. در بیمه حادثه سرنشین، بیمه شده عبارت است از هر شخصی که در زمان وقوع حادثه، داخل وسیله نقلیه باشد. در این بیمه نامه، بیمه شده به نام مشخص نمی شود و در نتیجه هر راننده و کمک راننده ای می تواند از وسیله نقلیه یاد شده استفاده کرده و مشمول پوشش های بیمه باشد.

خطرهای مشمول بیمه و حدود آن: به موجب مفاد یکی از مواد شرایط عمومی بیمه نامه: «مقصود از حادثه یا حوادث موضوع این بیمه نامه آتش سوزی، انفجار، تصادف، واژگون شدن، منحرف شدن یا سقوط وسیله نقلیه مذکور در بیمه نامه است که موجب جراحت یا صدمه بدنی قابل تشخیص پزشک گردد». بنابراین خطرهای مشمول بیمه در این بیمه نامه به صورت حصری قید شده و بدیهی است به غیر از وقوع خطرهای یاد شده، بیمه شده موردنظر نمی تواند از مزایای بیمه نامه استفاده کند. علاوه بر آن، وقوع خطرهای یاد شده در صورتی موجب ایفاء تعهد بیمه گر خواهد شد که بیمه شده داخل وسیله نقلیه باشد. لذا چنانچه یکی از سرنشینان وسیله نقلیه بیمه شده در حالی که اتومبیل متوقف است از آن خارج پس از آن با حادثه ای مانند برخورد اتومبیل دیگری با اتومبیل بیمه شده که مشمول بیمه نیز هست مواجه شود، از مزایای بیمه نامه «حادثه سرنشین» برخوردار نخواهد بود.

هم چنین در صورتی که سرنشین بیمه شده، دچار حادثه ای شود که ارتباطی با وسیله نقلیه بیمه شده نداشته باشد (مانند زمین خوردن مسافر در داخل اتوبوس) به موجب شرایط بیمه نامه، بیمه گر متعهد نمی باشد. هر چند به نظر می رسد می توان در بیمه «حادثه سرنشین» حوادثی را که به نوعی با موضوع رانندگی ارتباط دارد، پوشش داد. به عبارت دیگر می توان بيمه «حادثه سرنشین» را نوعی بیمه حادثه شخصی محسوب کرد که در آن پوشش بیمه ای با توجه به عوامل زیر محدود می شود:

الف) محدودیت از نظر مکان: به موجب مفاد یکی از مواد شرایط عمومی بیمه نامه، غرامات ناشی از حوادث موضوع بیمه در صورتی مشمول بیمه و قابل پرداخت است که سرنشین در حین وقوع حادثه داخل وسیله نقلیه مذکور در بیمه نامه باشد.

ب) محدودیت از نظر نوع حادثه: همان گونه که قبلا اشاره شد به موجب شرایط عمومی مورد عمل، حوادث معینی تحت پوشش بیمه نامه می باشد؛ نه هر حادثه ای که حتی با تعریف حادثه، مندرج در شرایط عمومی بیمه حادثه شخصی مطابقت داشته باشد.

در بیمه حادثه سرنشین، میزان تعهد بیمه گر برای هر سرنشین در هر حادثه در بیمه نامه ذکر می شود. از آنجا که وسایل نقلیه مانند اتوبوس، مینی بوس، سواری های شخصی، کرایه و تاکسی که برای جابه جایی مسافر مورد استفاده قرار می گیرند، دارای ظرفیت مجاز از نظر تعداد سرنشینان هستند، لذا تعداد بیمه شدگان وسیله نقلیه بیمه شده، در مجموع محدود به همان تعداد ظرفیت مجاز است. به این ترتیب چنانچه ظرفیت مجاز یک اتوبوس طبق کارت راهنمایی و رانندگی آن وسیله نقلیه 40 نفر باشد، حداکثر 40 نفر تحت پوشش بیمه حادثه سرنشین اتوبوس یاد شده خواهند بود «و به موجب شرایط بیمه نامه مذکور در هر صورت حداکثر تعهد بیمه گر در مورد فوت یا نقص عضو و یا هزینه های پزشکی جمع سرنشینان در هر حادثه از حاصل ضرب تعداد سرنشین بیمه شده در سرمایه فوت یا نقص عضو و یا هزینه های پزشکی یک نفر سرنشین تجاوز نخواهد کرد». اگر در زمان حادثه مشخص شود که برای مثال 45 مسافر در داخل اتوبوس بوده و تعدادی از آنها فوت شده اند، غرامت خسارت دیدگان از طرف بیمه گر، به نسبت تعداد بیمه شده به تعدادی که در زمان حادثه در داخل اتوبوس بوده اند محاسبه و پرداخت خواهد شد؛ مگر این که شرط دیگری در بیمه نامه قید شده باشد.
شرط سنی: به موجب شرایط بیمه نامه مورد عمل فعلی غرامات فوت و یا نقص عضو سرنشین شامل افراد بین ۷ تا ۷۰ سال است.لذا به موجب شرایط بیمه نامه، شرط سنی هزینه های پزشکی را شامل نمی شود.
استثناها: حوادث ناشی از موارد زیر از تعهد بیمه گر مستثنی است:

– قوه قهریه؛ از قبیل سیل، زلزله، طوفان.
– جنگ، انقلاب، شورش، اعتصاب.

– استفاده از وسیله نقلیه در مسابقات شرط بندی و آزمایشات فنی و رانندگی

– تشعشعات هسته ای و رادیواکتیو.
– سوخت گیری اتومبیل.

-بیمه فوت یا نقص عضو هر سرنشین فقط شامل افراد ۷ تا ۷۰ ساله است.

– خسارات راننده در صورتی قابل پرداخت است که راننده دارای گواهینامه مجاز رانندگی وسیله نقلیه ذکر شده در بیمه نامه بوده و همچنین در زمان وقوع حادثه مست نباشد.
پوشش حوادث خارج از کشور: پوشش بیمه نامه در خصوص حوادث خارج از کشور، مشروط به قید و توافق در شرایط خصوصی بیمه نامه است. در بیمه «حادثه سرنشین»، بیمه گذار ممکن است مالک وسیله نقلیه بوده و در نتیجه ذی نفع از قرارداد بیمه باشد؛ ليكن در مورد سرنشینان، ذی نفع خود آنها و در صورت فوت ورثه قانونی آنها هستند.

فسخ بیمه نامه: در بیمه «حادثه سرنشین» فسخ بیمه نامه به طور اصولی مانند شرایط فسخ سایر بیمه نامه هاست و هم چنین در موارد زیر بیمه گذار می تواند تقاضای فسخ بیمه نامه را نماید:

– در صورتی که وسیله نقلیه مذکور در بیمه نامه از کار خارج شود.

– در صورت انتقال وسیله نقلیه مذکور در بیمه نامه.

جدول نقص عضو: از نکات حائز اهمیت دیگر در شرایط بیمه نامه «حادثه سرنشین»، توجه به میزان و درصدهای مندرج در جدول نقص عضو است که عمدتا از جدول نقص عضو شرایط سابق بیمه های حادثه شخصی اقتباس و بدین ترتیب درصدهای قید شده برای اعضاء سمت راست با اعضاء سمت چپ بدن متفاوت است. برای مثال میزان درصد نقص عضو یک بازو و یا یک دست در سمت راست 6۰ درصد و در سمت چپ ۵۰ درصد قید شده است.

بیمه حوادث سرنشین و بیمه شخص ثالث: نکته بسیار مهم دیگر در خصوص پوشش بیمه حادثه سرنشین، مشمول بیمه بودن افرادی مانند پدر، مادر و همسر بیمه گذار است که در بیمه نامه شخص ثالث، در مواردی بیمه شده تلقی نمی شوند و جزو موارد استثناء
 پوشش های بیمه شخص ثالث هستند. در واقع با تحت پوشش قرار گرفتن این افراد، عدم پوشش بیمه ای مربوط به بیمه شخص ثالث با بیمه حادثه سرنشین جبران می شود. همان گونه که قبلا در اصول بیمه اشاره شد در بیمه های اشخاص دریافت غرامت پوشش های اصلی فوت، نقص عضو و از کارافتادگی که جزو بیمه های سرمایه ای اند از محل دو یا چند بیمه نامه توسط یک یا چند بیمه گر بدون اشکال است و اعمال ماده ۳۰ قانون بیمه (اصل جانشینی) نیز مصداق ندارد. به عبارتی استفاده از پوشش و مزایای بیمه ای بیمه شخص ثالث موجب عدم استفاده از پوشش و مزایای بیمه «حادثه سرنشین» نمی شود و بیمه گذار و یا ذینفع، حسب مورد می توانند از مزایای هر دو بیمه نامه استفاده کنند.

بر پایه قانون بیمه اجباری شخص ثالث، مصوب دی ماه ۱۳4۷، صدور بیمه حوادث سرنشین در خصوص افراد استثناء شده از شمول بیمه شخص ثالث، توجیه پذیر و معمول بود ولی با تصویب قانون اصلاحی بیمه شخص ثالث (قانون مصوب ۱۳۸۷)، که همه اشخاص (به جز راننده مسبب حادثه) را ثالث به شمار می آورد، صدور بیمه حوادث سرنشین اتومبیل برای درون کشور منتفی است یا نوعی بیمه تکمیلی حوادث محسوب می شود که جنبه اجباری ندارد.

بیمه حوادث دانش آموزی

دانش آموزان، هنرجویان، دانشجویان مراکز تربیت معلم و آموزشکده های فنی و حرفه ای و همچنین نوباوگان مهدکودک، در ابتدای هر سال تحصیلی با پرداخت حق بیمه می توانند از مزایای بیمه مانند هزینه های درمانی، هزینه درمان ناشی از حوادث، غرامت، فوت و نقص عضو بر اثر حادثه برخوردار شوند.

بیمه های حوادث تحصیلی در ایران از سال 1343 و به صورت اختیاری در سطح کل کشور آغاز شده است. در سال 1344، این بیمه با حالتی تغییر یافته و مدون تر، با حق بيمه ماهانه ده ریال و سالانه ۱۲۰ریال، نخستین بار در مدرسه (کودکستان و دبستان) آزموده در باغ صبا (محله ای قدیمی در خیابان قدیم شمیران) اجرا شد؛ اما در این طرح نیز حالت اختیاری بودن بیمه نامه حفظ شد. در ۱۸ شهریور ۱۳۹۳، «قرارداد بیمه دسته جمعی حوادث و امراض ناشی از حوادث تحصیلی» میان وزارت فرهنگ و شرکت سهامی بیمه ایران با حضور گروهی از مسئولان بیمه و روزنامه نگاران امضاء شد که بازتاب گسترده ای در میان خانواده های دانش آموزان و مسئولان آموزشی داشت. به موجب این قرارداد، که ۱۳ ماده و دو تبصره داشت، ابتدا توافق شد که دانش آموزان با پرداخت ۱۲ تومان در سال در برابر حوادث و بیماریهای ناشی از حوادث اوقات تحصیل یا حوادث ورزشی، تفریحی و گردش های گروهی و حوادث بین راه و مدرسه بیمه شوند. هزینه معالجه تا مبلغ ۵۰۰۰۰ ریال در هر حادثه و غرامت نقص عضو دائم کلی تا مبلغ ۱۰۰۰۰۰ ریال مورد تأمین بیمه گر واقع شد.
بعد از انقلاب اسلامی و از سال 1361 طبق نظارت بیمه مرکزی ایران، بیمه نامه حوادث تحصیلی با طرح های جدید به صورت بیمه اجباری در تمام سطوح مدارس تحصیلی و کارکنان آموزش و پرورش آغاز شد و در حال حاضر در سطحی وسیع در اقصی نقاط کشور اجرا می شود.
بیمه شدگان: بیمه شدگان عبارت اند از:

– دانش آموزان مدارس استثنایی (معلولین ذهنی و جسمی).

– هنرجویان هنرستانها و دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان.

– دانش آموزان رشته های کارودانش

– دانشجویان مراکز تربیت معلم و آموزشکده های فنی و حرفه ای و سرباز معلمان.

– دانشجویان دانشکده های وابسته به دفتر مدارس عالی وزارت آموزش و پرورش.
– نوباوگان مهدهای کودک، کودکستانی ها، پیش دبستانی ها و دانش آموزان دو زبانه.

– دانش آموزان مدارس شبانه و هنرجویان هنرستانهای شبانه.

– بیمه شدگان هم چنین می توانند آموزشیاران نهضت سوادآموزی و نوآموزان، دانش آموزانی که در طرح آموزش از راه دور تحصیل می نمایند و کارکنان وزارت آموزش و پرورش و خانواده، تحت تکفل آنان که به تبع کارکنان دارای دفترچه بیمه درمانی باشند.

– حداقل سن بیمه شدگان 4 سال تمام و حداکثر سقف سنی بیمه شدگان تا اتمام سن 60 سالگی براساس مفاد قرارداد تحت پوشش می باشند.

تعهدات بیمه گر: در اثر وقوع هر یک از خطرات مشمول بیمه، بیمه گر متعهد است غرامت مشروح ذیل را در قبال هر یک از بیمه شدگان بپردازد:

– غرامت فوت ناشی از حوادث.

– غرامت نقص عضو و از کارافتادگی (جزئی و کلی) دائم ناشی از حوادث بر طبق جدول نقص عضو مورد عمل بیمه گر.

– هزینه های پزشکی و معالجات سرپایی و بیمارستانی ناشی از وقوع خطرات مشمول بیمه.

– حوادث سوختگی و عمل جراحی مرتبط با همان حادثه بعد از سوختگی و هم چنین مسمومیت ها تحت پوشش این قرارداد می باشند.

– پرداخت هزینه های عمل جراحی به شرط بستری در بیمارستان (به استثنای عمل لوزه، بیماری های زنان و زایمان و جراحی پلاستیک که به منظور زیبایی انجام شود).
-تأمین هزینه پاراکلینیکی ناشی از حادثه، شامل ام آر ای، انواع اسکن، اندوسکوپی، سونوگرافی، فیزیوتراپی، رادیولوژی، آنژیوگرافی چشم و لیزر درمانی چشم مشروط به این که بلافاصله بعد از حادثه و در جهت تشخیص عوارض با عوارض احتمالی بعد از حادثه باشد.

ملاک محاسبه هزینه ها: هزینه های پزشکی و اعمال جراحی مورد تعهد بیمه گر در این قرارداد برابر تعرفه دولتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محاسبه و پرداخت خواهد شد. بیمه گر متعهد است صرف نظر از تعهدات سازمان بیمه گر اولیه خسارات بیمه شدگان را تا سقف تعیین شده در قرارداد پرداخت نماید. همچنین بیمه گر مکلف است با هماهنگی آموزش و پرورش کارت های بیمه، دانش آموزان را تهیه کند و حداکثر تا پایان مهرماه در اختیار آموزشگاهها قرار دهد.

بیمه گر متعهد است عملکرد قرارداد را هر سه ماه یک بار با ذکر اسامی خسارت دیدگان و مبالغ پرداختی کتبا در اختیار سازمان های آموزش و پرورش قرار دهد.

انحصار چند جانبه در بازار بیمه

انحصار چند جانبه بیانگر موقعیتی است که در آن تعداد محدودی از بنگاه ها در یک بازار برای یک کالای معین به رقابت می پردازند. ویژگی مهم شرایط انحصار چند جانبه آن است که بنگاه ها مانند شرایط رقابت کامل به سهولت قیمت های بازار را نمی پذیرند و در واقع عملکرد آنها بر کل بازار اثر می گذارد. این امر به اتخاذ رفتارهای راهبردی در رقابت منجر می گردد. در چنین شرایطی ممکن است بنگاه ها از حاشیه سودی بیشتر از سود نرمال بهره مند شوند. در این جا اصطلاح سود نه در مفهوم حسابداری آن، بلکه ی مفهوم اقتصادی آن که در برگیرنده هزینه فرصت می باشد، در نظر گرفته می شود. به عبارت دیگر سود اقتصادی صفر می تواند معادل سود حسابداری مثبت باشد و بنابراین سود اقتصادی مثبت به سود بیشتر از نرمال اطلاق می شود.
وجود سود مثبت تعادلی در بازار بیمه: شواهد تجربی حاکی از آن است که لااقل برخی از بخش های بیمه به عنوان بازاری فعالیت می کنند که دارای ساختار انحصار چندجانبه می باشند. با توجه به بازار آمریکا، نیسان و کاونی دریافتند که برخی از رشته های بیمه های اموال و مسئولیت در مقایسه با صنایع دیگر به طور قابل ملاحظه ای متمرکز می باشند. در انگلستان نیز ۱۰ شرکت از بزرگترین بیمه گران اموال، ۸۵ درصد از کل بازار را در اختیار داشتند. در تحلیل تجربی دیگری که از صنعت بیمه عمومی در استرالیا توسط مورت و همکاران انجام شد، نشان داده شد که رقابت در بازار بیمه کمتر از حد رقابت کامل می باشد و بیمه گران تاحدی از قدرت بازاری برخوردارند. استدلال آنها این است که بنگاه ها تحت شرایط رقابت كامل مجبور هستند که هر افزایشی در هزینه های محصول را تماما به مشتریان منتقل کنند. زیرا سود اقتصادی آنان همواره صفر است در حالی که آنان در افزایش مطالعات خود دریافتند که شرکت های بیمه تمام هزینه ها را به مشتریان منتقل نمی کنند. البته باید به این مهم اشاره نمود که شرکت های بیمه می توانند ذخایر خسارت خود را چنان تغییر دهند که نتیجه عملیات بیمه گری آنان در ظاهر سود مثبت نشان دهد و در واقع با بالابردن ریسک خود، افزایش هزینه ها را جبران کنند.
البته مطالعات نظری در خصوص سود مثبت در مدل های انحصار چندجانبه در بازارهای بیمه تاکنون به ندرت انجام شده است. در ادبیات نظری سنتی فرض می شود که یک بیمه گر انحصاری بر بازار تسلط دارد یا شرایط رقابت کامل حاکم است. این دیدگاه نظری با واقعیت بازار بیمه انطباق ندارد.

بیمه مسئولیت مدنی حرفه ای

این بیمه نامه مسئولیت افراد حرفه ای را که بر اثر غفلت و خطا در هنگام اجرای وظایف حرفه ای خود باعث وارد آمدن خسارت مالی، بدنی، یا هر دو، به افرادی می شوند که به نحوی از خدمات آنها استفاده می کنند پوشش می دهد. متن این بیمه نامه برعکس بیمه نامه های قبلی «براساس اعلام خسارت» صادر می شود. به این معنا که چنانچه فردی حرفه ای در گذشته مرتكب شبه جرمی شده؛ حادثه ای اتفاق افتاده و خسارتی وارد کرده است ولی بعدا و در زمان اعتبار بیمه نامه فعلی اعلام خسارت شود، بیمه نامه فعلی خسارت وارده را جبران می کند. در این بیمه نامه حد غرامت در طول مدت بیمه نامه تعیین می شود.

اشخاصی که تحت پوشش بیمه مسئولیت حرفه ای قرار می گیرند عبارت اند از: پزشکان؛ مهندسان و آرشیتکت ها؛ کارگزاران بیمه; کارگزاران بورس؛ حسابداران؛ ارزیابها؛ وکلای دادگستری (مشاوران حقوقی) و….
مسئولیت های عمومی بیمه گذار در این بیمه نامه استثناست. بعضی از اشخاص فوق بر اثر غفلت حرفه ای تنها متحمل خسارتهای بدنی می شوند (مثل پزشکان)، بعضی مثل کارگزاران بورس فقط متحمل خسارت مالی می شوند و برخی مثل آرشیتکت ها ممکن است متحمل خسارتهای بدنی و مالی شوند.

کارگزار بورس که بر اثر غفلت حرفه ای، سهام یک شرکت ورشکسته را برای سرمایه گذار و مشتری خود در بازار بورس خریداری می کند در مقابل سرمایه گذار مسئول جبران ضرر و زیان وی خواهد بود. بیمه مسئولیت حرفه ای کارگزاران بورس این گونه خسارت ها را پوشش می دهد.

چنان چه پزشک به علت غفلت حرفه ای باعث وخیم تر شدن وضع بیمار شود مسئول جبران خسارت است که با داشتن بیمه نامه مسئولیت حرفه ای می تواند ریسک خود را به بیمه گر منتقل کند.

اگر وکلای دادگستری (مشاوران حقوقی) هنگام اجرای وظایف شغلی و حرفه ای خود مرتکب غفلت شوند و مثلا پرونده را با تأخیر پیگیری کنند و باعث شوند تا پرونده موکل ایشان شامل مرور زمان شود و حق و حقوق وی از بین برود مسئول جبران خسارت هستند. با داشتن بیمه نامه، ریسک به بیمه گر منتقل می شود. تهیه این بیمه نامه برای مشاوران حقوقی در کشور انگلستان به موجب قانون اجباری است.

بیمه مسئولیت حرفه ای کارگزاران بیمه، مسئولیت مدنی کارگزاران بیمه را در قبال بیمه گر و بیمه گذار بیمه می کند.  مسئولیت کارگزار بیمه از لحاظ حقوقی جنبه های خاص و ظریفی دارد. کارگزار بیمه هنگام اجرای وظایف حرفه ای، بسته به کاری که انجام می دهد گاهی در قبال بیمه گر و گاهی در قبال بیمه گذار مسئول است. داشتن این بیمه نامه برای کارگزاران بیمه در انگلستان اجباری است.

کارگزار بیمه هنگام تکمیل پرسش نامه، نماینده بیمه گذار محسوب می شود و چنان چه اطلاعات نادرستی را سهوا و به علت غفلت به بیمه گر ارائه دهد و اصل حسن نیت را نقض کند بیمه گر حق دارد خسارت را پرداخت نکند و بیمه نامه را بی اثر اعلام کند. در این حال بیمه گذار که متحمل خسارت شده است (برای مثال، خسارت آتش سوزی) حق دارد خسارت خود را از کارگزار بیمه مطالبه کند. کارگزار با داشتن این بیمه نامه، ریسک را به بیمه گر مسئولیت حرفه ای خود منتقل می کند. مثال دیگر مربوط به زمانی است که کارگزار بیمه به سبب غفلت حرفه ای فراموش می کند که بیمه گذار را از تاریخ انقضای بیمه نامه (مثلا بیمه نامه بدنه اتومبیل) مطلع کند و بیمه نامه منقضی و بر اثر حادثه به اتومبیل خسارت وارد می شود. در این صورت، بیمه گذار حق دارد عليه کارگزار بیمه اقامه دعوی کند. کارگزار نیز با داشتن بیمه نامه مسئولیت حرفه ای می تواند از محل آن، خسارت ادعا شده را به بیمه گر منتقل کند. به عبارت دیگر بیمه مسئولیت حرفه ای این گونه خسارت ها را پوشش می دهد.

کارگزار بیمه هنگام جمع آوری وجوه حق بیمه و صدور بیمه نامه از نظر حقوقی نماینده بیمه گر محسوب می شود. اگر در این کار غفلتا باعث ایجاد خسارت و تعهد برای شرکت بیمه شود مسئول است و خسارت وارده را باید یا شخصا پرداخت و یا از طریق بیمه مسئولیت حرفه ای خود، آن را تسویه کند. برای مثال، فرض کنید بیمه گر اتومبیل به کار گزار بیمه اجازه صدور بیمه نامه اتومبیل های داخلی را داده باشد و ليكن کارگزار بیمه غفلتا اتومبیل خارجی را بیمه کند و به سبب آن شرکت بیمه متعهد شود. در صورت بروز حادثه، شرکت بیمه متعهد است خسارت را پرداخت کند، لیکن حق دارد به نماینده خود (كارگزار بیمه) مراجعه و خسارت پرداختی را از وی مطالبه کند، زیرا کارگزار بیمه از حد وظایف خود پا فراتر نهاده و بیمه نامه ای صادر کرده که مجاز به صدور آن نبوده است.  بیمه مسئولیت حرفه ای کارگزاران بیمه، این گونه خسارت ها را نیز تسویه می کند.

بیمه مسئولیت حرفه ای آرشیتکت ها مسئولیت قانونی بیمه گذار در قبال خسارت های مالی و بدنی ناشی از غفلت حرفه ای وی در اجرای وظایف را پوشش می دهد. یعنی چنانچه مهندس معمار در طراحی و نظارت ساختمان و بنا غفلت کند و به این سبب خسارت مالی و بدنی به وجود آید مسئول خسارت وارده است که با داشتن این بیمه نامه می تواند خسارت را از طریق بیمه گر تسویه کند.

برای بیمه نامه های مسئولیت عمومی و کارفرما در قبال کارکنان، در هر حادثه حد تعیین می شود. برای بیمه مسئولیت کالا و حرفه ای به لحاظ ماهیت آنها، حد در طول مدت بیمه نامه تعیین می شود.

نرخ گذاری: غرامت های حرفه ای مانند سایر انواع ریسک های مسئولیت براساس ماهیت و دامنه ریسک نرخ گذاری می شوند. نوع حرفه متقاضی، مثلا مشاور حقوقی، حسابدار یا کارگزار بیمه ماهیت ریسک را
مشخص میکند و در نرخ محاسبه شده منعکس می گردد. تعداد اعضاء مؤسسه مثلا شركاء و کارمندانی که دارای مسئولیت ها یا شرایط حرفه ای می باشند دامنه ریسک را تعیین می کند. بنابراین حق بیمه بر اساس نرخ برای هر نفر نسبت به تعداد افراد واجد شرایط که در این حرفه یا کسب و کار مشغول کار می باشند محاسبه می شود.

غرامت حرفه ای در سال های اخیر ثابت کرده که یک ریسک فوق العاده سنگینی می باشد و بیمه گرانی که این نوع بیمه نامه را صادر می کنند، مجبور شده اند نرخ های خود را اغلب و به طور چشمگیری خیلی بیش از نرخ تورم افزایش دهند تا بتوانند صدور این گونه ریسکها را به طور معقول اقتصادی نمایند.

اولین خریدار بیمه در ایران

علی اکبر داور، وزیر مالیه در کابینه محمد علی فروغی (۱۳۱۵-۱۳۱۲) و بنیانگذار دادگستری نوین ایران بود. او در سال ۱۲۹۹ در تهران به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه و مدرسه علوم سیاسی به خدمت عدلیه قدیم درآمد و مشاغل مختلفی را عهده دار شد. در ۲۵ سالگی، دادستان تهران شد و به میرزا علی اکبر خان مدعی العموم شهرت یافت. در پی آن برای ادامه تحصیلات، به سوئیس رفت و تا اخذ درجه دکترای حقوق تحصیل کرد. مدتی وزیر معارف شد و در کابینه های مستوفی الممالک و مخبر السلطنه به وزارت عدلیه منصوب شد. مهم ترین خدمت او، ایجادتحول در ساختار نظام قضایی عدلیه بود. تأسیس اداره ثبت احوال»، «قانون ثبت اسناد»، «قانون ثبت املاک، و و قانون ازدواح و طلاق، از نتایج و حاصل زحمات او است.
در اولین روزی که شرکت سهامی بیمه ایران شروع به کار کرد علی اکبر داور وزیر مالیه وقت که در حقیقت باید تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران را تا اندازه زیادی مرهون علاقه و پشتکار او دانست خطاب به کارمندان بسیار معدود شرکت چنین گفت: «من به شرکت بیمه تازه تأسیس شده به اندازه بانک ملی ایران علاقمندم و اهمیت این شرکت برای کشور به اندازه بانک ملی است. سعی کنید تشکیلات منظم و درستی داشته باشید و حتی از اول به تأسیس شعب در خارج کشور مثل بغداد و کراچی و بمبئی اقدام نمایید و کارمندان تحصیل کرده داشته باشید و آنها را برای فعالیت حاضر نمایید. البته اسم این شرکت به زودی در تمام دنیا معروف خواهد شد.» بعد از این نطق کوتاه و مؤثر  وی تقاضا کرد که برای اولین بار منزل خود او به وسیله شرکت سهامی بیمه ایران بیمه شود و بدین ترتیب اولین بیمه نامه آتش سوزی در تاریخ ۱۶ آبان ماه ۱۳۱۶ بنام على اكبر داور صادر گردید.

بیمه مسئولیت مدنی جامع مازاد تراکم

در مواقعی بیمه گذار به پوشش اضافی نیاز دارد که مازاد بر ظرفیت بیمه نامه اولی یا موجود او باشد و برای مواردی که در قرارداد بیمه ، مسئولیت اولیه تأمین بیمه ای نداشته باشد، بیمه گذار از بیمه گر بیمه مسئولیت، مازاد بر یک مبلغ خاص را تقاضا می نماید.
بیمه نامه، طبق استاندارد خاصی صادر نمی شود. تعهد بیمه گر براساس توافق طرفین قرارداد است. بیمه گر موافقت می کند که مازاد بر مبلغ مشخصی از مبلغ نهایی خسارت خالص را که بیمه گذار به موجب قانون، مسئولیت آن را دارد یا ناشی از مسئولیت فرضی و قراردادی اوست جبران نماید.
تأمین های این بیمه نامه عبارتند از:
1- مسئولیت صدمه بدنی وارده به اشخاص ثالث که شامل جرح بدنی بیماری، از کارافتادگی، شوک، صدمه روحی و روانی و سایر موارد مشابه می باشد.
۲- مسئولیت خسارت مادی که شامل اموالی که تحت مراقبت و مواظبت و کنترل بیمه گذار است و نزد او به امانت سپرده شده است.
۳- مسئولیت ناشی از تبلیغات، استفاده از علائم تجاری، بدگویی و رقابت نادرست، حقوق تجاری، تأليف و انتشار، دزدی ادبی و سایر موارد مشابه دیگر که از فعالیت های تبلیغاتی بیمه گذار ناشی شده باشد. از بیمه نامه مسئولیت مازاد در انواع رشته مسئولیت مانند اتومبیل، کشتی، هواپیما، تکمیل عملیات و بهره برداری، مهندسی، فعالیت های بازرگانی، فعالیت های ساختمانی و غیره استفاده می شود. آن دسته از انواع مسئولیت ها و مواردی که معمولا بیمه نامه موجود به آنها پوشش نمی دهد، تحت این عنوان بیمه مسئولیت می شوند. به عنوان مثال، اموالی که اجاره شده و یا مکانی که برای فعالیت در اشغال بیمه گذار باشد دارای تأمین بیمه ای خواهد بود. خسارت ناشی از مسئولیت قانونی و فرضی بیمه گذار، صرف نظر از مکان خاصی که ناشی از حوادثی مانند ضایعات آب، آتش سوزی و غیره باشد طبق مفاد این بیمه نامه می تواند در تعهد بیمه قرار گیرد. هزینه های ناشی از دفاع قانونی نیز می تواند جزو تعهدات بیمه گر باشد.
این بیمه نامه دارای استثناهایی به شرح زیر است:
1- خسارت آن دسته از مسئولیت های بیمه گذار که در تعهد بیمه های اجتماعی است و باید توسط آن سازمان جبران شود.
2- خسارت وارد بر اموالی که تحت مالکیت بیمه گذار است.
3- خسارت وارده بر اموال بیمه گذار که در اجاره،امانت و کنترل اشخاص غیر قرار دارد.
4- خسارت ناشی از انرژی اتمی و مواد رادیو اکتیویته.
5- خسارت ناشی از جنگ.

برای خرید آنلاین بیمه نامه کلیک کنید

بیمه مسئولیت مدنی جامع عمومی

مسئولیت جامع و کلی این مزیت را دارد که کلی بوده و شامل هر گونه مسئولیت مدنی بیمه گذار می باشد. بیمه جامع و مسئولیت عمومی، دامنه وسیعی دارد و در حقیقت، کلیه خسارات و زیان های وارده به اشخاص ثالث را که بیمه گذار در مقابل آنها قانونا مسئول شناخته می شود، جبران می نماید. این خسارات شامل جرح بدنی، بیماری، فوت، خسارات جزئی و کلی وارده به اموال غیر می باشد و مسئولیت مدنی بیمه گذار را به طور کامل پوشش می دهد.

پوشش ها: این بیمه نامه، خطرات زیر را که هر کدام دارای بیمه نامه جداگانه بوده و یاطى الحاقيه جداگانه ای به بیمه نامه های دیگر الحاق می شود در بر می گیرد:
1- مسئولیت مالک، مستأجر و موجر.
2- مسئولیت مقاطعه کاران و تولید کنندگان.
3- مسئولیت ناشی از استفاده از آسانسور.
4- مسئولیت مفروض یا مسئولیت قراردادی تحت شرایطی که قبلا به آن اشاره شد.
5- مسئولیت کالا.
6- مسئولیت خاتمه کار و پایان عملیات.
7- مسئولیت ناشی از خطرات ناشناخته و یا خطراتی که تحت هیچ یک از عناوین مسئولیت قابل بیمه شدن نیست و ممکن است بیمه گذار مسئول شناخته شود.
مسئولیت مفروض یا مسئولیت قراردادی هنگامی پوشش بیمه ای در بیمه نامه مسئولیت جامع و عمومی خواهد داشت که خسارت و زیان وارده ناشی از اجاره یا حقوق ارتفاقی (مسئولیت کالا و محصولات)  از یک قرارداد مکتوب که عمدتا مسئولین خدمات شهری و شهرداری ها آن را درخواست می نمایند، سرچشمه گرفته باشد مانند مسئولیت ناشی از استفاده از جاده های فرعی، آسانسور، پله برقی و مسئولیت ناشی از قرارداد  تعمیر و نگهداری تاسیسات عمومی. مسئولیت های مفروض (مسئولیت های قراردادی) به طور خودبه خود پوشش بیمه ندارند بلکه باید طی الحاقیه ای به بیمه نامه مسئولیت های جامع و عمومی اضافه شوند.
استثناها: سایر انواع مسئولیت های مفروض، جزء استثنائات قرارداد بیمه محسوب می شوند. البته استثنائات در این قرارداد به حداقل ممکن کاهش داده شده اند در حالی که در سایر انواع بیمه نامه های مسئولیت، استثنائات روند ثابتی نداشته بلکه از یک قرارداد به قرارداد دیگر متفاوت هستند. مسئولیتهای قراردادی یا مفروض اشاره شده در بالا که به پوشش بیمه نامه اضافه می شوند دارای استثنائاتی به شرح زیر است:
1- وسایل نقلیه موتوری خارج از محوطه فعالیت بیمه گذار.
2- قایق و کشتی و سایر وسایل نقلیه آبی و هوایی در خارج از ساختمان های محل ساخت آنها.
3- پرسنل و کارکنان بیمه گذار.
4- اموال تحت حفظ و کنترل و نگهداری اموال امانی) توسط بیمه گذار.
5- مسئولیت ناشی از نشت و ضایعات آب شامل نشت آب افشانهای خودکار) که البته در همه بیمه نامه های مسئولیت متداول نیست بلکه این استثنا در قراردادهایی منظور می شود که خسارات ناشی از آب، بيمه نباشد. از طرف دیگر هرگاه خسارت ناشی از آب در قرارداد بیمه استثنا شده باشد، می توان آن را طی الحاقیه به پوشش های بیمه نامه اضافه نمود.
خسارات ناشی از اتومبیل های بیرون از ساختمان های بیمه گذار استثنا است. علت این استثنا این است که خطرات ناشی از اتومبیل، تحت عنوان بیمه نامه دیگری به نام مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری در مقابل اشخاص ثالث بیمه می شود. البته می توان بیمه مسئولیت جامع را به اتومبیل نیز تسری داد که کلیه اتومبیل های بیمه گذار تحت پوشش بیمه مسئوليت جامع دارای پوشش بیمه کامل باشند و حتی تمام مسئولیت های استثنا شده را نیز می توان طی الحاقیه ای به قرارداد اضافه کرد. بیمه گران رشته بیمه مسئولیت در تلاشند که از ترکیب کلیه بیمه نامه های مسئولیت متداول در بازار، بیمه نامه جدیدی طراحی نمایند که کامل بوده و شامل کلیه انواع مسئولیت باشد. تنها استثنا، در تهیه بیمه نامه کامل مسئولیت، بیمه های کارگری و مسئولیت کارفرما است که جزء تعهدات و وظایف بیمه های اجتماعی است. مزیت بیمه نامه های جامع مسئولیت در مقایسه با بیمه نامه های مسئولیت با تعهدات محدودتر در این است که کلیه مسئولیت ها را در سطح وسیع شامل می شود، در حالی که سایر انواع بیمه نامه های مسئولیت فاقد این مزیت بوده و گاهی اوقات موجب بروز اختلاف در مورد شمول یا عدم شمول خسارت و زیان می شود.

بیمه مسئولیت مدنی جامع شخصی کشاورزان

بیمه نامه مسئولیت جامع شخصی کشاورزان دارای سه قسمت می باشد که عبارتند از: مسئولیت، پرداخت هزینه های پزشکی و خسارت ناشی از حیوانات.
مسئولیت تحت پوشش این بیمه نامه نه تنها شامل جرح بدنی و خسارت مادی، بلکه شامل بیمه مسئولیت کالا نیز می باشد. تنها تغيير جدید این بیمه نامه، اضافه شدن بیمه تصادف مرگ حیوانات است. این پوشش، اختیاری بوده و در حقیقت بیمه مسئولیت محسوب نمی شود. پرداخت خسارت شامل خسارت وارده به بیمه گذار ناشی از مرگ حیواناتی مثل گاو، گوسفند، اسب و سایر حیوانات از این نوع است که در اثر برخورد به وسیله نقلیه ای که تحت مالکیت بیمه گذار و کارکنان او نباشد وارد آید. این خسارت مختص به مرگ حیوانات در شاهراه ها و راه های عمومی است و خسارت ناشی از حمل و نقل حيوانات را شامل نمی شود. سگ، جزو این حیوانات محسوب نمی شود و از تأمین بیمه نامه استثناء است. بیمه برخورد حیوانات با وسیله نقلیه از جنبه های مختلف شبیه برخورد و تصادف اتومبیل است، همانند بیمه نامه اتومبیل. حيوانات تحت مالکیت بیمه گذار که جزو اموال محسوب می شوند در این جا بیمه می گردند. تنها استثناء در این بیمه نامه آن است که خسارات جزئی و جرح حیوان بیمه نیست و بیمه تنها فوت حیوان را شامل می شود در حالی که در بیمه بدنه اتومبیل، خسارات جزئی نیز بیمه است. مسئولیت قراردادی و یا فرضی بیمه گذار در ارتباط با ساختمان ها، کالا و سایر وسایل، پوشش بیمه ای دارد. کارگرانی که در مزارع بیمه گذار مشغول کار هستند بیمه نیستند مگر این که بیمه گذار موافقت بیمه گر را جلب کرده و بیمه گر در مقابل دریافت حق بيمه اضافی، بیمه کارگران را طي الحاقیه به قرارداد اضافه نماید. مسئولیت کارفرما در مقابل کارگران از پوششهای بیمه های اجتماعی بوده و از تعهدات این قرارداد استثناست.
مسئولیت قانونی در مقابل خسارت وارده به ساختمان هایی که در مالکیت بیمه گذار نبوده، هم چنین خسارت وارده به اموال موجود در این ساختمانها که ناشی از آتش سوزی، انفجار، دود و یا خسارات ناشی از سیستم گرم کننده و پخت غذا را می توان طى الحاقیه به پوشش قرارداد اضافه نمود. تأمین این قرارداد را می توان به مسئولیت مستأجر که به طور فصلی اقدام به اجاره یک محل مبله می کند نیز در مقابل خطرات مذکور تسری داد. خسارات ناشی از قایق ها و وسایل آبی که قدرت موتور آنها بیش از 24 اسب بخار و در مالکیت یا اجاره بیمه گذار بوده و در خارج از ساختمان بیمه گذار پارک یا در حال تردد باشند، از استثنائات قرارداد می باشد. اتومبیل های متعلق به بیمه گذار نیز باید توسط بیمه نامه جداگانه ای بیمه شوند، استثنای مربوط به اتومبیل، محدود به مواردی است که اتومبیل ها در ساختمانهای بیمه گذار و یا در راه های منتهی به ساختمان بیمه گذار خسارت ببینند.

انجمن بین المللی مطالعات اقتصاد بیمه

انجمن بین المللی برای مطالعه اقتصاد بیمه که نام اختصاری آن انجمن جنوا است در ۱۹۷۳ به منظور تشویق پژوهش های اقتصادی در حوزه ریسک و بیمه بنیانگذاری شد.
این انجمن تحت نظارت یک کمیته بنیان گذاری شد که اولین بار در ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۱ در پاریس گردهم آمدند.
اعضای انجمن جنوا در ابتدا ۲۰ نفر از ۸ کشور اروپایی بودند. در فوریه ۲۰۰۲ اعضای آن به ۷۸ عضو رسید که از ۱۵ کشور اروپایی، 4 عضو از امریکای   شمالی و جنوبی، ۱ عضو از آسيا، ۱ عضو در اقیانوسیه و ۱ عضو از افریقا می باشند.
این انجمن هر ساله جوایزی را به تحقیقات برتر دانشگاهی که در خصوص ریسک و اقتصاد بیمه می باشد اهدا می کند. موضوعات مدنظر این انجمن در حوزه اقتصاد بیمه شامل اطلاعات ناقص، بیمه و مدیریت ریسک، اقتصاد بهداشت و درمان، تنظیم و مقررات توانگری مالی در بازارهای بیمه می باشد. این انجمن هم چنین به پایان نامه هایی که در خصوص ریسک و اقتصاد بیمه باشد، کمک مالی می کند.