انتقال بیمه نامه (واگذاری بیمه نامه)

بیشتر قراردادهای بیمه، قرارداد شخصی است و بر مبنای شناخت بیمه گر از سوابق بیمه ای یا خسارتی بیمه گذار منعقد می شود. پس، این قراردادها بدون رضایت بیمه گر قابل واگذاری به اشخاص دیگر نیست.
در واقع، استمرار قرارداد بیمه شخصی بستگی به اعتماد بیمه گر به بیمه گذار دارد و چون هویت بیمه گذار در جلب این اعتماد اهمیت دارد بیمه نامه به طور خودکار، قابل واگذاری نیست. برای مثال، واگذاری بیمه نامه بدنه اتومبیل به مالک جدید آن، مستلزم موافقت بیمه گر است. انتقال مالكيت موضوع بیمه به شخص دیگر، باید در اسرع وقت به بیمه گر اعلام شود. در این صورت، انتقال حقوق و تعهدات ناشی از قرارداد بیمه به مالک جدید منوط به موافقت کتبی بیمه گر است.

بیمه مسئولیت مدنی (بخش دوم)

در قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث، اصول زیر پذیرفته شده است:
1- اصل مسئول بودن دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث (ضرورت جبران خسارت زیاندیدگان).
2- اصل اجباری و همگانی شدن بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی.
3- تعریف وسایل نقلیه موتوری زمینی و ذکر حوادث رانندگی این گونه وسایل نقلیه.
4- تعيين «اشخاص ثالث»یا استفاده کنندگان از تضمین های بیمه ای.
5- تضمین خسارتهای بدنی و مالی زیاندیدگان.
6- ایجاد صندوق تامین خسارتهای بدنی به عنوان یک نهاد تکمیلی و به منظور جبران خسارتهای بدنی خارج از تعهد شرکت های بیمه.
نکته شایان ذکر محدودیت گستره مفهوم ثالث در این قانون است که توجیه فنی و حقوقی دارد. ولی به هر صورت چون این محدودیت، موجب محرومیت شماری از زیاندیدگان از دریافت خسارت می شد، در طرح اصلاحی تهیه شده در بیمه مرکزی ایران در سال 1382، این محدودیت ها کاهش یافته است، به شیوه ای که کلیه زیاندیدگان از حوادث رانندگی به جز راننده مسبب حادثه، ثالث به شمار می روند، گرچه این تعریف ثالث از نظر حقوقی و فقهی اشکال و ایراد دارد، با این همه گسترش دامنه تأمین ها، نوعی بیمه حوادث همگانی به نفع زیاندیدگان به وجود آورده است که از نظر اجتماعی و عدالتی مفید است.
خلاصه آن که قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث که شرکت های بیمه و صندوق تأمین خسارتهای بدنی را مأمور جبران خسارت وارد به اشخاص زیان دیده کرده است، گام مؤثری در راه اجرای عدالت و حمایت از حقوق زیاندیدگان بوده است.

به طور کلی، اصول و محتوای قانون بیمه اجباری شخص ثالث» (مصوب سال 1347) دربرگیرنده جنبه های حقوقی و عدالتی است که هم موجب تحول حقوق انسانی و تسهيل اجرای عدالت در جامعه گردیده و هم بازار بیمه را دگرگون ساخته و فرهنگ بیمه را در جامعه گسترش داده است. این قانون (قانون 1347) با پذیرش نظریه های حقوقی مترقی مانند نظریه خطر (تضمین حق) گام بلندی در راه تضمین حمایت از حقوق زیاندیدگان برداشته است.
به هر حال پیوند و تلفیق بیمه با اصول مسئولیت مدنی، کاربرد آن در این رشته حقوقی موجب گسترش فرهنگ مسئولیت پذیری و تحقق «اصل تضمين حق» در جامعه شده و به صورت ابزاری مفید و کارآمد در خدمت اجرای عدالت اجتماعی و امنیت اقتصادی در آمده است. به سخن دیگر، پیوند بیمه و مسئولیت مدنی موجب تغییر و تحول در حقوق مربوط به مسئولیت مدنی شده است. بدین معنا که با دخالت و تأثیر بیمه، به تدریج مفهوم «تقصير”، (که مبنا و زیر ساخت دیرین و سنتی اصول مسئولیت مدنی بوده است) در بسیاری از زمینه های صنعتی، رنگ باخته و جایگاه خود را به دیدمان حقوقی جدید واگذار گردیده است. در واقع با صنعتی شدن جامعه ها و افزایش جمعیت و فراوانی وسایل نقلیه موتوری، تعداد حوادث کار و حوادث رانندگی و خسارت ناشی از وقوع این حوادث و خطرها زیاد شد و چون قواعد دیرین و پیشین حقوقی در زمینه مسئولیت مدنی دیگر نمی توانست کارساز باشد، ناگزیر راه حل ها و اصول حقوقی نیز متحول و دگرگون شدند. در شرایط جامعه های پیشرفته یا در حال پیشرفت کنونی، دیگر جبران خسارت ناشی از حوادث کار و حوادث رانندگی از حالت فردی و شخصی به درآمده و جنبه اجتماعی و مشارکتی به خود گرفته است. مؤسسه های مالی نیرومند و مجهز و متخصص (بیمه گران) عهده دار تأمین و جبران خسارت وارده به زیاندیدگان هستند.
امروزه «حق تأمین» یا دیدمان علمی «تضمین حقوق افراد عضو جامعه» از حقوق مسلم هر انسانی است. تدبیر و سازماندهی ارزشمند بیمه گری، خویشکاری و وظیفه مهم «همبستگی انسانی» را در برابر پیامد زیانبار خطرهای زندگی اجتماعی سرو سامان می دهد و تحقق می بخشد.
تضمین بیمه گران در زمینه ریسک مسئولیت مدنی ناشی از حوادث، در درجه نخست دربرگیرنده تعهد جبران خسارتهای بدنی و مالی (به صورت تضمین محدود یا غیر محدود) است. اما افزون بر آن، ریسک دفاع از بیمه گذار در برابر دادگاه ها یا تعهد جبران هزینه های دادرسی و دفاع از بیمه گذار، که متضمن حفظ منافع بیمه گر نیز هست، می تواند در تعهد بیمه گر قرار گیرد. به علاوه در صورتی که بیمه گر از روی سوء نیت یا ایستادگی به ناحق یا تأخير ناموجه موجب زیان بیمه گذار خود شود افزون بر جبران خسارت زیان دیدگان و تحمل هزینه های دادرسی و دفاع، متعهد است که زیان دیرکرد یا نفع از دست رفته به علت تأخیر در پرداخت بدهی خود را نیز بپردازد.
بیمه های مسئولیت مدنی به پیروی از انواع مسئولیت های حقوقی (مدنی) ناشی از فعل و فعالیت اشخاص، بسیار متنوع و گوناگون اند. در واقع هر کس بنا به نوع فعالیتی که دارد ممکن است به گونه ای بر اثر وقوع حادثه یا خطر موجب زیان دیگری شود و مطابق قانون پاسخگوی آن زیان باشد و ملزم به جبران آن شود. از سرپرست خانوار گرفته تا سرپرست کارگاه، کارخانه، سازمان و مزرعه هر کدام ممکن است به علت فعالیت خود یا افراد تحت سرپرستی خود با اموال خود موجب زیان دیگران شوند و مسئول قرار گیرند. این مسئولیت ها در دنیای پیشرفته امروزی، به علت تنوع فعالیت ها و خطرهای ناشی از آنها، بسیار گسترده اند. به همین جهت برای هر نوع مسئولیت مدنی و حرفه ای می توان گونه ای بیمه عرضه کرد و تأمین ها و تضمین هایی متناسب با نیازهای جوامع امروزی در اختیار دارندگان فعالیت های تولیدی و خدماتی قرار داد. بیمه مسئولیت مدنی را ممکن است بر حسب نوع مسئولیت مدنی به بیمه های مسئولیت مدنی جرمی، شبه جرمی و قراردادی بخش بندی کرد.
هم چنین ممکن است گونه های مختلف مسئولیت مدنی را بر حسب نوع خسارت (بدنی یا مالی) طبقه بندی کرد. هر چند این بخش بندی فایده حقوقی ندارد. هرچند که در جبران خسارت ها آن چه بیشتر مورد توجه قرار می گیرد تأمین خسارتهای بدنی (جرح، نقص عضو، از کارافتادگی و فوت) است. با این همه می توان به دو نوع مسئولیت مدنی اشاره کرد.
الف) بیمه مسئولیت مدنی با موضوع معين: بدین معنا که میزان بدهی مسئول خسارت یا پیامد مالی تحقق مسئولیت مدنی بیمه گذار پیشاپیش، به صورت مبلغ بیمه شده، در قرارداد بیمه مشخص می شود. به عنوان نمونه شخصی که مالی را با بهای معین در امانت یا در تصرف قانونی خود دارد مسئول و پاسخگوی پس دادن و تحویل آن به مالک است. بنابراین در صورتی که مال در تصرف يا در امانت، تلف یا معیوب شود، شخص متصرف مسئول جبران زیان وارده شده است و اگر مسئولیت مدنی شخص متصرف نزد بیمه گر بیمه شده باشد، بیمه گر جوابگوی جبران خسارت تا مبلغ بیمه شده خواهد بود. نمونه دیگر، مسئولیت مدنی اجاره گیرنده (مستأجر) در مقابل مالک یا مسئولیت مدنی ودیعه گیر در مقابل صاحب مال از نظر سرقت است که می تواند تا مبلغ معين، موضوع بیمه مسئولیت مدنی قرار گیرد.
ب) بیمه مسئولیت مدنی با تضمين غير محدود: در این نوع بیمه، میزان و حدود پیامد مالی مسئولیت مدنی بیمه گذار نامعلوم است و پیشاپیش نمی توان پیامد و مبلغ خسارت احتمالی را تعیین کرد مانند بیمه مسئولیت مدنی همسایه در برابر همسایه در صورت وقوع خطر آتش سوزی گسترده، بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری، بیمه های مسئولیت حرفه ای و …. .
برای مشاهده بخش اول اینجا را کلیک کنید

بیمه مسئولیت مدنی(بخش اول)

پیوند مسئولیت مدنی با بیمه از جمله ابتکارهای مدرن است که فواید و آثار اقتصادی و اجتماعی متعددی را به همراه آورده است. این هم موجب پویایی سیستم حقوقی و هم باعث گسترش بازار بیمه و فعالیت های اقتصادی است و مجموع آنها اجرای عدالت و جبران خسارت اشخاص زیان دیده را سهولت و سرعت می بخشد.
بیمه مسئولیت مدنی دارای انواع گوناگونی است. مهم ترین رشته از بیمه های مسئولیت مدنی به «بیمه اجباری شخص ثالث» معروف است که از سال 1347 در ایران، اجباری و همگانی شده است. این رشته از بیمه از سال 1929 میلادی در سوئد اجباری اعلام شد. به تدریج در سایر کشورهای جهان به دلیل ضرورت های اجتماعی و اقتصادی و عدالتی به صورت همگانی در آمده است.
در ایران تلاش های جدی که برای قانونی شدن و همگانی شدن این رشته به عمل آمد، در سالهای 45-1344 بود. پیش نویس طرح اولیه «بیمه اجباری شخص ثالث» بر پایه مطالعاتی که به دستور مدیر عامل وقت شرکت بیمه ایران انجام شد، تهیه گردید. این پیش نویس در کمیسیون هایی که با حضور صاحب نظران و کارشناسان شرکت سهامی بیمه ایران تشکیل شد، مورد بررسی قرار گرفت و پس از استعلام نظر از سازمان های مختلف کشوری، طرح نهایی تهیه و به دولت عرضه گردید. طرح مقدماتی دارای 22 ماده و طرح نهایی در 26 ماده تهیه شد که با انجام تغییراتی توسط تعدادی از نمایندگان مجلس، سرانجام در 14 ماده در دی ماه 1347 به تصویب رسید و از اول سال 1348 به مرحله اجرا گذاشته شد.
برای مشاهده بخش دوم اینجا کلیک کنید

مزایای پوشش بیمه های مسافرتی

پوشش بیمه مسافرتی شامل موارد زیر است:
الف) حمل و نقل پزشکی:
در صورت جراحت بدنی یا بیماری (یا قرنطینه اجباری) بیمه شده در طول مدت بیمه نامه، شرکت کمک رسان اقدامات و پرداخت های زیر را انجام خواهد داد:
١- بستری کردن بیمه شده در نزدیکترین بیمارستان.
۲- در صورتی که به دلایل پزشکی لازم باشد انتقال بیمه شده با هر وسیله ( منجملة هواپیماهای خطوط مجاز تجاری، آمبولانس زمینی و غیره) به بیمارستانی که با توجه به ماهیت حادثه یا بیماری مناسب تر باشد و چنان چه بلیط اصلی برگشت بیمه شده به ایران اعتبار نداشته باشد باز گردانیدن بیمه شده به ایران به وسیله یکی از خطوط هواپیمایی تجاری پس از مداوا در محل، بنا به تشخیص پزشک معالج و تیم پزشکی شرکت کمک رسان وضعیت بیمه شده مانع بازگرداندن وی به محل اقامتش نباشد.
۳- بازگردانیدن بیمه شده به هر وسیله به نزدیکترین بیمارستان به محل اقامت او در ایران چنان چه وضعیت او از نظر پزشکی مانع این اقدام نباشد.
ب) پرداخت هزینه های پزشکی:
حداکثر 50000 یورو برای هر بیمه شده در طول مدت پوشش می باشد. غیر از هزینه های درمانی ناشی از جراحت بدنی یا هزینه های درمانی ناشی از بستری شدن در بیمارستان برای مدت بیش از 168 ساعت، در کلیه موارد 25 یورو از هزینه بر عهده بیمه شده می باشد. غیر از هرگونه هزینه پروتز و فیزیوتراپی، شرکت کمک رسان كليه هزینه های درمانی، جراحی، دارویی و بستری شدن بیمه شده را که ناشی از حادثه و بیماری ناگهانی باشد و به تجویز پزشک انجام شده باشد پرداخت می نماید.
ج) ارجاع پزشکی:
در فوریتهای پزشکی (اورژانس) شرکت کمک رسان نام نزدیکترین بیمارستان، پزشک متخصص، دندانپزشک، مراکز پیراپزشکی، داروخانه و غیره را در اختیار بیمه شده قرار داده و به استثناء هر گونه تشخیص پزشکی، توصیه برای اقدات اولیه را به بیمه شده می نماید.
د) پرداخت هزینه های فوریت های دندانپزشکی:
شرکت کمک رسان برای هر مورد فوریت های دندانپزشکی ناشی از جراحت بدنی با بیماری به استثناء هزینه های مربوط به پر کردن قطعی و پروتز، 150 یورو پرداخت می نماید که مبلغ 20 یورو در هر خسارت به عهده بیمه شده است.
ه) باز گردانیدن جسد در صورت فوت:
در صورت فوت بیمه شده، شرکت کمک رسان کلیه اقدامات لازم جهت باز گردانیدن جسد را انجام و کلیه هزینه های مربوط به اقدامات پس از فوت و هزینه های مربوط به تابوت و حمل جسد متوفی به نزدیکترین فرودگاه به محل دفن در ایران را پرداخت می نماید. هزینه های مربوط به تدفین و تشییع به عهده کمک رسان نمی باشد.
و) کمک های حقوقی:
چنانچه بیمه شده بنابر قوانین جاری کشور به دلیل مسئولیت مدنی یا خسارت به اشخاص ثالث با خشونت غیر عمدی یا عدم رعایت قانون به عنوان یک شهروند ساده مورد تعقیب قرار گیرد، شرکت کمک رسان تعهد می نماید ترتیبات لازم جهت دفاع (حقوقی) بیمه شده را فراهم آورد و هزینه های آن را حداکثر معادل مبلغ 1000 دلار به پول محلی پرداخت نماید; به استثنا مسئولیت هایی که ناشی از استفاده، مالکیت یا نگهداری وسیله نقلیه موتوری باشد.

ابطال بیمه نامه مسافرتی

در بعضی از موارد، بیمه گذاران به علت عدم صدور ویزای سفر یا انصراف از مسافرت، درخواست ابطال بيمه نامه خود را دارند. بدین منظور با شرایط ذیل نسبت به ابطال اقدام می گردد:
در صورتی که علت ابطال عدم صدور ویزا باشد، اخذ نامه از سفارت خانه کشور مورد نظر و با صدور الحاقی با درج علت ابطال و با کسر هزينه ابطال، اقدام می شود. در صورتی که انصراف از سفر توسط بیمه گذار (بیمه شده) قبل از صدور ویزا باشد، با کسر هزینه ابطال، نسبت به صدور الحاقی اقدام و بیمه نامه باطل خواهد شد. در صورتی که انصراف از سفر توسط بیمه گذار (بیمه شده) بعد از صدور ویزا باشد، تا اتمام مهلت ویزا، امکان ابطال بیمه نامه فراهم نیست و بعد از پایان یافتن مدت ویزا، بیمه گر با رؤیت اصل گذرنامه بیمه شده و کنترل عدم درج مهر خروج از کشور در مدت اعتبار ویزا با کسر هزینه ابطال، نسبت به صدور الحاقی اندام خواهد نمود.

بیمه مسافرتی

اموال بیمه ناپذیر

اموال شامل هر چیز مادی و فیزیکی است که در معرض خسارت و زیان اتفاقی و احتمالی قرار دارد. در این زمینه از نظر حقوقی تفاوتی بین اموال غیر منقول ثابت مثل زمین و ساختمان و اموال منقول و متحرک وجود ندارد. معمولا کلیه اموالی که ورود زیان و خسارت ناشی از حوادث اتفاقی بر آنها متصور است، بیمه پذیرند و مشکلی برای بیمه شدن ندارند. اما برخی از اموال وجود دارند که باعث می شود تا امکان بیمه کردن آنها از بین برود؛ که عبارتند از:

– اموال متعلق به اشخاصی که در لحظه شروع قرارداد بیمه، به عنوان دشمن خارجی تلقی می شوند.البته اموالی که از دشمن خارجی قبلا خریداری شده اند قابل بیمه شدن هستند.

– اموالی که بیمه کردن آنها خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه تلقی می شوند و طبق قانون منع شده است، مثل بیمه اموال دزدی شده یا اموال قاچاق بنابر این، هیچ گونه محدودیتی از نظر تنوع اموال برای بیمه شدن وجود ندارد و تأمین بیمه ای با توجه به ذات اموال و خطراتی که آنها را تهدید به زیان و خسارت می نماید توسط مؤسسات بیمه ارائه می شود. در حالی که تمام اموال در معرض خطرات آتش سوزی و انفجار قرار دارند اموال منقول معمولا در معرض خطرات دزدی و زیان های ناشی از حوادث می باشند.

تعریف الحاقی در بیمه

برگ الحاقی یک سند بیمه نامه ای تکمیل کننده بیمه نامه است. در این سند، همه تغییرهای حاصل در بیمه نامه بازتاب پیدا می کند. صدور برگ الحاقی بدان علت است که گاهی در جریان اعتبار بیمه نامه، تغییراتی در میزان و چگونگی ریسک، (کاهش یا افزایش) سرمایه بیمه یا مبلغ بیمه شده، مدت بیمه وغیره ضرورت پیدا می کند. این تغییرات را نمی توان در متن بیمه نامه صادر شده اعمال و اجرا کرد زیرا سند را مخدوش می کند. به همین جهت، بیمه گران با صدور برگ الحاقی هر نوع تغییر و توافق جدید را تأييد می کنند.

از آنجا که برگ الحاقی یک توافق جدید به شمار می رود، شرایط و آثار قرارداد بیمه (بیمه نامه) در مورد آن قابل اجرا است. در واقع از دیدگاه حقوقی برگ الحاقی یک توافق مکمل است نه یک توافق جدا و مستقل از بیمه نامه. هر برگ الحاقی باید شماره ترتیب و شماره بیمه نامه اصلی و نشانی بیمه گر و بیمه گذار و تاریخ صدور و بیان موضوع تغییرات و غیره را داشته باشد و به امضاء بیمه گر برسد و برای بیمه گذار ارسال شود.

تعریف افراد تحت تکفل در بیمه

افراد تحت تکفل بیمه شده، شامل کسانی است که حق استفاده از مزایای مقرر در قانون تأمین اجتماعی را دارند، این افراد عبارتند از:

– همسر بیمه شده.

– شوهر بيمه شده؛ به شرطی که معاش او را بیمه شده زن تأمین کند و سن او بیش از ۱۰ سال باشد یا طبق نظر کمیسیون پزشکی از کار افتاده شناخته شود.

– فرزندان ذکور و اناث مجرد بیمه شده به شرطی که به ترتیب، کمتر از ۱۸ و ۲۰ سال تمام داشته باشند با طبق گواهی یکی از مؤسسات آموزشی رسمی، در حال تحصیل باشند یا به علت بیماری یا نقص عضو، قادر به کار نباشند.

– پدر و مادر تحت تکفل بیمه شده به شرطی که سن آنها به ترتیب، بیش از ۹۰ و ۵۵ سال باشد یا طبق نظر کمیسیون پزشکی، از کارافتاده باشند و از سازمان تأمین اجتماعی نیز مستمری دریافت نکنند.

اعلامیه ورود

یادداشتی است که نشان می دهد کشتی، سفر و یا بخشی از سفر خود را به اتمام رسانده و یا محموله طبق مندرجات بیمه نامه، مسیر سفر را طی کرده است. این اصطلاح گاه به طور محاوره ای در مورد تکمیل موفقیت آمیز سفر بدون وارد شدن خسارت به کار برده می شود.

بستری شدن در بیمارستان قبل از اطلاع به شرکت کمک رسان (بیمه مسافرتی)

در صورت وقوع هرگونه حادثه با بیماری که مستلزم بستری شدن بیمه شده در بیمارستان باشد، بیمه شده یا شخصی که از طرف او اقدام می نماید بایستی در اولین فرصت و حداکثر 168 ساعت مراتب را به شرکت کمک رسان اطلاع دهد. در غیر این صورت این شرکت حق خواهد داشت هزینه هایی را که در صورت اعلام در مدت 168 ساعت ممکن بود ایجاد نشود، به حساب بیمه شده منظور نماید. چنانچه موضوع خسارت هزینه حمل و نقل بیمه شده با هزینه بازگردانیدن بیمه شده به کشور خود باشد، نکات زیر بایستی رعایت شود:
1- برای این که شرکت کمک رسان بتواند در اسرع وقت اقدام نماید، بیمه شده یا هر کسی که از طرف او اقدام می نماید باید اطلاعات خود،شامل: نام، آدرس و شماره تلفن بیمارستانی که بیمه شده به آنجا برده شده است، نام، آدرس و شماره تلفن پزشک معالج و در صورت لزوم پزشک خانوادگی را به شرکت کمک رسان اعلام نماید.
2- تیم پزشکی یا نمایندگان شرکت آکسا بایستی به بیمه شده دسترسی داشته باشند تا بتوانند وضعیت او را بررسی نمایند. چنانچه بیمه شده بدون عذر موجه شرایط دسترسی را فراهم ننماید حقی برای امداد پزشکی نخواهد داشت.
3- در تمام موارد، شرکت کمک رسان با موافقت پزشک معالج، تاریخ و وسیله حمل را تعیین می نماید. حمل و نقل پزشکی و یا بازگرداندن با آمبولانس هوایی محدود به حمل در داخل یک قاره می باشد.
4- زمانی که شرکت کمک رسان هزینه حمل و نقل بیمه شده را پرداخت می نماید، بیمه شده بایستی قسمتی از بلیط خود را که از آن استفاده ننموده است به شرکت کمک رسان واگذار نماید یا معادل آن را پرداخت نماید.
علاه بر شرایط فوق، پیمه شده بایستی بلافاصله پس از وقوع خسارت، نهایت کوشش خود را برای محدود کردن یا توقف آثار آن بنماید و هم چنین موظف است کلیه اسنادی که شرکت کمک رسان قادر به بازیافت خسارت از منابع مربوطه می سازد در اختیار شرکت کمک رسان قرار دهد.

بیمه مسافرتی