اصل بیمه اتکائی

از اصول اولیه بیمه در کلیه رشته ها این است که ریسک بیمه شده تا جایی که ممکن است در سطح وسیعی پخش شود. بیمه اتکائی راه حل این اصل است.

بیمه اتکانی نظامی است که بیمه گر صادر کننده بیمه نامه را قادر می سازد که با توجه به سرمایه و ذخایر خود بخشی از ریسک های صادره را به حساب خود نگه دارد و مازاد بر توان خود را بین بیمه گران اتکانی مختلف تقسیم کند. به بیان دیگر، بیمه اتکائی را می توان توزيع جهانی ریسک نامید. بیمه اتکائی موجب می شود که بیمه گر صادرکننده ظرفیت خود را به مبلغ خاصی که توانایی او اجازه می دهد محدود نکند، بلکه ریسک های بزرگ با سرمایه های بالا را به راحتی قبول و مازاد را بیمه اتکائی کند. در نظام بیمه اتکائی شرکتی که بخشی از صادره های خود را به بیمه گر اتکائی واگذار می کند «شرکت واگذارنده» نامیده می شود. قرارداد اتکائی که بیمه گر واگذارنده با بیمه گر اتکائی منعقد می کند قرارداد مستقلی است که هیچ ارتباطی با قرارداد بیمه بين بيمه گر واگذارنده با بیمه گذار ندارد. نتیجه این که هیچ گونه رابطه حقوقی بین بیمه گذار و بیمه گر اتکائی نیست و در صورت تحقق خطر بیمه گذار برای دریافت خسارت خود باید به بیمه گر مراجعه کند و او مسئول پرداخت خسارت است و خسارت سهم بیمه گران اتکائی را خود محاسبه و وصول می نماید. نتیجه دیگری که از مفهوم منفک و مستقل بودن قرارداد بیمه از قرارداد بیمه اتکائی به دست می آید این است که هرگاه بیمه گر اتکائی دچار ورشکستگی و اعسار شود بیمه گر واگذارنده در مقابل بیمه گذار مسئول پرداخت خسارت است و هرگاه بیمه گر واگذارنده ورشکسته شود بیمه گر اتکائی به میزان سهم خود از خسارت در مقابل واگذارنده مسئول است. در این صورت بدهی بیمه گر اتکائی جزو دارایی بیمه گر واگذارنده محسوب می شود.

بیمه تضمین کیفیت ساختمان

بیمه تضمین کیفیت ساختمان یا بیمه نامه عیوب اساسی و پنهان ساختمان، بیمه ای است که برای حمایت از استفاده کنندگان و خریداران ساختمان ها که سرمایه هنگفتی را بابت خرید منزل هزینه می کنند طراحی و ارائه گردیده است. این بیمه نامه عیوب اساسی و پنهان ساختمان را در طی مدت قرارداد که حداکثر ۱۰ سال می باشد، تحت پوشش قرار می دهد.

این بیمه از طریق اعمال نظارت شرکت بیمه و توسط شرکت های بیمه فنی، امر کنترل ساخت و ساز انجام می شود و در نهایت گواهی بیمه صادر می شود. هزینه بیمه کیفیت ساختمان به علت این که بسیار ناچیز است، در افزایش قیمت مسکن تأثیری نخواهد داشت.

پوشش بیمه ای زمانی قطعی می شود که گواهی کنترل کیفیت برای مواد و مصالح ساختمانی صادر شود که بدین ترتیب در دو سال اول، کلیه عیوبی که در اثر نقص اجرا پدید می آیند و نیز عيوب غیر استاندارد تحت پوشش بیمه قرار می گیرند ضمن آنکه از سه تا ده سال سازه های جانبی تحت پوشش قرار می گیرند.

با صدور گواهی ساخت توسط بیمه گر، در حقیقت اسناسنامه کیفی برای ساختمان صادر شده است. بنابراین برگه کیفیت ساخت می تواند ملاک معامله قرار گیرد.

بر اساس توافقنامه وزارت مسکن، ۳۰٪ حق بیمه بیمه نامه های صادره پوشش عیوب اساسی و پنهان ساختمان، از محل ردیف مربوط به بیمه گر را تعهد کرده و متعهد به پرداخت آن به بیمه گر در قبال ارائه بیمه نامه های پوشش عیوب اساسی و پنهان ساختمان از طرف بیمه گر شده است.

اجباری یا اختیاری بودن بیمه محصولات کشاورزی

اجباری یا اختیاری بودن بیمه محصول مباحثات بسیاری برانگیخته است. در کشورهای در حال توسعه مالکیت های کوچک زمین و دام، شکل غالب را دارد، در این کشورها علاوه بر فقر مالکیت، پایین بودن سطح تکنولوژی و اطلاعات علمی در خصوص کشاورزی نیز پایین است. در چنین شرایطی وجود بیمه اجباری، کار را مشکل تر می کند. ذکر موارد زیر به روشن شدن موضوع کمک بیشتری می نماید:

الف) بیمه اجباری تقاضای جدیدی بوجود می آورد که امکان تأمین آن به سختی فراهم می شود
ب) اجباری بودن بیمه نوعی عدم رعایت عدالت اجتماعی از نظر کشاورزانی است که کارایی بالاتری دارند، مگر آنکه سیستم به شکل منطقی و اصولی به گونه ای طراحی شود که سوابق تولیدی، بازده مناطق، توالى وقوع هر خطر در هر منطقه، و همچنین توان تولیدی هر کشاورز را در نظر بگیرد.
ج) بیمه اجباری می تواند در مواردی برای کشاورز کسب اعتبار تلقی شود تا به کمک آن بتواند از وام و سایر نهاده های کشاورزی استفاده نماید.
د) بالاخره بیمه اجباری به معنی وضع یک طرفه تعرفه ها و نرخ ها نیست و کشاورزان بیمه گذار از طريق سازمان های محلی و تشکل ها اعمال نظر خواهند نمود.

استثنائات بيمه نامه

وقایعی که مشمول بیمه نمی شوند یا از تعهد بیمه گر خارج اند، در اصطلاح بیمه، استثنائات بیمه ای نامیده می شوند. گاهی اوقات استثنانات بیمه نامه را تحت عنوان استثنائات، خسارات غیرقابل پرداخت و یا موارد استثناء نیز می گویند، استثنائات بیمه ای پک قسمت مهم در هر بیمه نامه ای است که خطرها و یا حوادثی را توصیف می کند که جبران خسارت ناشی از وقوع آنها در تعهد بیمه گر نیست. استثنائات در مقابل خطرهای اصلی و اضافی قرار دارد. خطرهای اصلی و اضافی را خطرهای بیمه شده با خسارات قابل تأمین می گویند.

به هر حال هر بیمه نامه قسمتی دارد که خطرها یا حوادثی را مشخص می کند که جبران خسارت ناشی از وقوع آنها در تعهد بیمه گر نیست و معروف به استثنائات بيمه نامه است. دو دسته استثنائات بیمه نامه وجود دارد: دسته اول را استثنائات عمومی می گویند که در عموم بیمه ها وجود دارد. مانند خسارت وارده به موضوع بیمه به علت خطرهای جنگ و شورش که معمولا پوشش داده نمی شود. البته ممکن است بیمه گر در ازای دریافت حق بیمه اضافی، برخی از استثنائات عمومی، مانند خطر زلزله را نیز بیمه کند. دسته دوم معروف به استثنائات خاص هستند که مختص هر بیمه نامه ای است. به عنوان مثال در بیمه بدنه اتومبیل جبران خسارت ناشی از کاهش قیمت اتومبیل حادثه دیده، در تعهد بیمه گر قرار نداد و با در برخی از بیمه ها، خسارت وارده به برخی از اموال مانند فلزات گرانبها از استثنائات بيمه نامه است

استثنائات بيمه نامه معمولا شامل مواردی از قبیل خطرات استثناء شده، خسارات استثناء شده، اموال استثناء شده و مکان های استثناء شده می باشد.

خطرات استثناء شده

معمولا تمام بیمه نامه از پوشش برخی از خطرات معین خودداری می کنند که آنها را در فهرستی ارائه می کنند؛ به هر حال این یکی از پیچیدگی های تمام بیمه ها است و ناشی از این واقعیت است که بیمه نامه ممکن است خطر را به گونه ای تعریف و محدود کند که بخشی از آن را پوشش دهد نه تمام آن را. مثلا آتش دارای علت هایی است که ممکن است مستثنی شده باشند. خطرهایی هستند که اساسا قابل بیمه نیستند مانند جنگ، اعتصاب و. خطرهایی که در جاهای دیگر پوشش داده شده اند. مثلا در بیمه اتومبیل خصوصی خطرات ناشی از بیمه اتومبیل تجاری پوشش داده نمی شود. در خصوص خطرات باید گفت که برخی خطرات وجود دارند که با دریافت حق بیمه اضافی، از موارد استثناء خارج می شوند.

خسارات استثناء شده

اغلب بیمه نامه برخی از انواع خاص خسارات را پوشش نمی دهند، حتی اگر خطراتی که سبب این خسارت شده است را تحت پوشش داشته باشند. به عنوان مثال، بیمه نامه های اموال تجاری هر خسارت مستقیمی که ناشی از خطرات تحت پوشش به واسطه علت بلافصل باشد را پرداخت می کنند. مطلق اصل علت بلافصل، ممکن است گفته شود که هر خطر علت یک خسارت است.

اموال استثناء شده

یک بیمه نامه اموال ممکن است خطرات معین و خسارات مربوطه را تحت پوشش داشته باشد اما انواع اموال را معین می کند. مثلا یکی از استناهای مهم در بیمه اموال شامل پول و اوراق بهادار می باشد.

مکان های استثناء شده

در بیمه نامه های اموال معمولا به طور واضح اموال بیمه شده در یک مکان خاص مدنظر است و سایر مکان ها از آن استثناء می شود. مثلا در بیمه اتومبیل، یک محدوده جغرافیایی معین تعریف می شود که برای سایر مکانها (مانند کشورهای دیگر) قابل کاربرد نیست.

اشتباه و از قلم افتادگی

در قراردادهای بیمه می توان پیش بینی نمود که اشتباه و از قلم افتادگی چنانچه احراز شود نباید در اصل تأمین بیمه خدشه ای وارد نماید برای مثال چنانچه مسلم شود عدم ارسال اسامی یکی از کارکنان خسارت دیده به بیمه گر صرفا ناشی از اشتباه و از قلم افتادگی بوده است بیمه گر می بایستی (در صورت وجود چنین شرطی در قرارداد خسارات را به میزانی که برای سایر کارکنان تعهد نموده است در مقابل دریافت حق بیمه پرداخت نماید.

اشیاء استثناء شده

در برخی از انواع بیمه، اشياء خاصی به عنوان مورد بیمه در تعهد بیمه گر قرار نمی گیرد. برای مثال در ماده ۳۰ شرایط عمومی بیمه نامه مصوب شورای عالی بیمه، مسکوکات، پول، اوراق بهادار، فلزات قیمتی به هر شکل، جواهرات و مروارید، سنگهای قیمتی سوار نشده، هرگونه اسناد و نسخ خطی در تعهد بیمه گر نمی باشد مگر آنکه به صراحت خلاف آن شرط شده باشد.

بیمه تحصیلی فرزندان

این بیمه نامه از انواع بیمه نامه های عمر است که معمولا سرمایه ای را برای سن ورود به دانشگاه فرزند (معمولا ۱۸ سالگی) فراهم می آورد. می توان این بیمه نامه را به نحوی منعقد نمود که برای مقاطع فوق لیسانس و دکتری فرزند نیز سرمایه کافی انباشته گردد.

طبیعی است که هزینه تحصیلات عالیه سال به سال گرانتر شده و به دغدغه ای برای اولیاء تبدیل شده است. اگر اولیاء از سال های خردسالی کودکان خویش بخواهند آینده تحصیلی فرزندان خود را تأمین نمایند، بهترین راه، خرید بیمه نامه تحصیلی فرزندان است. مضافا این که در اثر فوت ناگهانی والدین، فرزندان ممکن است گرفتار مشکلات مالی شده و به هیچ وجه نتوانند برای ادامه تحصیل برنامه ریزی کنند، لذا برای رفع این نگرانی ها و به منظور تحقق آرزوهایشان، بیمه عمر تحصیلی فرزندان سرمایه لازم را برای با آرامش سپری نمودن مراحل حساس تحصیلی فراهم می نماید در زیر الگویی اجرایی برای بیمه تحصیلی فرزندان معرفی می شود:

چگونگی دریافت مزایای تحصیلی تضمین شده: – حداقل سن ورود بیمه شده (والد) به طرح، ۲۰ سال؛ – حداکثر سن ورود بیمه شده (والد) به طرح، ۵۰ سال؛ – حداقل سن ورودی ذی نفع (فرزند) به طرح، بدو تولد؛ – حداکثر سن ورود ذی نفع (فرزند) به طرح، ۱۸ سالگی؛ – چگونگی پرداخت حق بیمه: ماهانه، سالانه، شش ماه یک بار و یک جا۔ – سرمایه بیمه نامه: با توجه به حق بیمه پرداختی و زمان آن و براساس روابط ریاضیات مالی و اکچوئرال محاسبه خواهد شد.

مزایای بیمه نامه

1-در صورت فوت بیمه شده (والد) سرمایه بیمه به علاوه سود حاصل از سرمایه گذاری حق بیمه ها به صورت یکجا توسط شرکت به ذی نفع پرداخت می گردد.

۲- می توان ریسک های تصادف و از کارافتادگی را نیز تحت پوشش قرار داد.

۳- حق بیمه ها و سرمایه بیمه از مالیات معاف می باشند.

مناطق غیر قابل بیمه (بیمه محصولات کشاورزی)

مناطقی که همواره در معرض خطر هستند و گزارشات خسارت حاکی از استمرار حادثه در آن نواحی است و از نظر فنی قابلیت کشت ندارند، نمی بایست زیر پوشش بیمه قرار گیرند. تصمیم گیری در مورد این گونه مناطق و اراضی می بایستی متکی بر اطلاعات آماری چند ساله بوده و هر قضاوتی روی نظرات ارزیابان در بازدید های موردی از مناطق می تواند گمراه کننده باشد.

از کار افتادگی موقت

در صورتی که بیمه شده مصدوم، برای مدتی قادر به انجام کار و فعالیت حرفه ای خود نباشد و از کسب در آمد و معاش محروم شود، بیمه گر بر پایه گزارش و تأیید پزشک کارشناس با اظهارنظر مقام های پزشکی قانونی، مبلغ غرامت روزانه یا هفتگی را به ترتیب مقرر در بیمه نامه تا مدت توافق شده به مصدوم می پردازد. این مبلغ همچون سرمایه بیمه فوت و نقص عضو، به طور مقطوع برای مدت معین در قرارداد بیمه، تعیین می شود؛ ولی به هر حال چون ریسک تبعی و تأمین اضافی است، بیمه شدن آن موکول به قبول بیمه فوت و نقص عضو با یکی از آنهاست و میزان آن نیز به تناسب جمع سرمایه بیمه فوت و نقص عضو تعیین می شود.

تعریف از کار افتادگی دائم در بیمه

در صورتی که بیمه شده بر اثر وقوع حادثه یا حوادث مشمول بیمه دچار نقص عضو و از کارافتادگی دائم شود بیمه گر متعهد است که سرمایه بیمه مندرج در بیمه نامه را طبق جدول و شرایط پیش بینی شده به بیمه شده بپردازد. نقص عضو و از کار افتادگی دائم ممکن است کلی (مطلق) یا جزئی (نسبی) باشد که موارد آنها در جدول نقص عضو قید شده است. باید توجه داشت که جدول مذکور جنبه قراردادی دارد و با توافق طرفهای قرارداد قابل تغییر (کاهش یا افزایش) است. بدین معنا که اگر بیمه شده ای بر حسب شغل و حرفه خود با اهمیتی که عضوی از اعضای بدن او در اعمال شغل و حرفه اش دارد، مایل باشد که درصدهای مذکور در جدول نقص عضو متناسب با نیاز او شود. بیمه گر این درخواست را بررسی و ارزیابی می کند و نرخ و شرایط و جدولی فراخور حال تقاضاکننده تعیین خواهد کرد (مانند این که جراح یا پیانیستی بخواهد دست های خود را با ضریب بیشتری بیمه کند).

نقص عضو و از کار افتادگی دائم کلی: در مواردی که بر اثر حادثه، عضوی از اعضای بدن بیمه شده قطع شود با قادر به انجام دادن وظایف طبیعی خود نباشد، نقص عضو یا از کارافتادگی دائم به شمار می رود؛ ولی به هر حال اظهار نظر پزشک کارشناس و تعیین درجه نقص عضو و از کارافتادگی دانم ضروری است. در عمل، پزشک کارشناس زمانی قادر به اظهار نظر است که وضعیت فرجامین مصدوم برآورد و تعیین شود. این حالت را در اصطلاح «تثبیت وضع مصدوم» می نامند و هنگامی مقدور است که همه معالجه های ضروری انجام شده و مدتی از زمان وقوع حادثه و صدمه بدنی گذشته باشد و دیگر امیدی به بهبودی مصدوم و اعاده وضع سالم و طبیعی او نباشد، بیمه گران مواردی را که نقص عضو و از کارافتادگی دائم محسوب می شود در بیمه نامه های حوادث اشخاص می گنجانند، چنان که بند الف از ماده ۲۲ شرایط عمومی بیمه نامه حوادث، موارد نقص عضو و از کار افتادگی دائم کلی را به شرح زیر بر می شمارد: (در ضمن موارد نقص عضو یا از کار افتادگی دائم، جنبه قراردادی و توافقی دارد و قابل تغییر و تبدیل است.)

١- نابینایی کامل و دائم از دو چشم؛

 ۲- از کارافتادگی دائم و کامل یا قطع دو دست (حداقل از مچ)؛

٣- از کار افتادگی دائم و کامل با قطع دو پا (حداقل از مچ)؛

4- از کارافتادگی دائم و کامل یک دست و یک پا (حداقل از مچ)؛

٥- از دست دادن هر دو پنجه پا؛

 6- قطع کامل نخاع؛

 ۷- ناشنوایی کامل و دائم هر دو گوش؛

 ۸- برداشتن فک پایین؛

موارد زیر نقص عضو و از کارافتادگی دائم جزئی محسوب می شود و غرامت این موارد معادل درصدی از سرمایه بیمه است که برای هر یک از اعضا تعيين شده است:

1- از دست دادن قدرت و توانایی حرف زدن (لالی) اعم از کار افتادگی دائم ۸۰٪ و کامل حنجره با قطع زبان؛

۲- انگشت شست؛

 ٣- بند اول شست؛

4- سبابه؛

٥- بند اول سبابه؛

 6- بند اول و دوم سبابه؛

 ۷- هر یک از دو انگشت میانه؛

۸- انگشت کوچک؛ در هر حال حداکثر تعهد بیمه گر بابت مجموع نقص عضو انگشتان هر دست از٪۵۰  سرمایه بیمه شده تجاوز نخواهد کرد و در صورتی که مجموع انگشتان هر دو دست قطع و یا از کارافتاده دائم شود، حداکثر معادل٪۸۰ سرمایه بیمه قابل پرداخت خواهد بود؛

۹- فقدان دندان ها حداکثر٪ ۲۸؛

۱۰- از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از مفصل ران٪۷۰؛

۱۱- از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از ساق ٪۹۰؛

۱۲- از کار افتادگی دائم و کامل یا قطع یک پا از مچ٪٥؛

۱۳- از کار افتادگی دانم و کامل یا قطع انگشتان پا ٪۳۰؛

14- شست پا ٪۱۰؛

۱5- هر یک از دیگر انگشتان ٪٥؛

۱6- نابینا شدن یک چشم٪ ۵۰؛ در صورتی که بیمه شده قبل از حادثه از بینایی کامل یک چشم محروم بوده باشد، درجه نقص عضو نابینا شدن چشم دیگر٪۸۰ خواهد بود.

۱۷- از دست دادن شنوایی یک گوش ٪۳۵  در صورتی که بیمه شده قبل از وقوع حادئه ی مشمول بیمه، از شنوایی کامل یک گوش محروم بوده باشد، درجه نقص عضو ناشنوا شدن گوش دیگر 65 درصد خواهد بود

۱۸ از دست دادن لاله گوش٪ ۱۰ ؛

 ۱۹- از دست دادن حس بویایی٪ ۱۵ ؛

۲۰- از دست دادن حس چشایی ٪۱۵؛

۲۱- غرامت نقص عضو سایر اعضای سر جمجمه و صورت از حداکثر 40 درصد سرمایه بیمه تجاوز نخواهد کرد؛

۲۲- یک کلیه٪۳۰؛

 ۲۳- طحال ٪۷؛

 ۲٤- بیضه ٪۵؛

بیمه تجهیزات الکترونیک

پس از اختراع ترانزیستور در سال 1947 به تدریج انواع دستگاههای الکترونیکی ساخته و به بازار عرضه گردید. ليكن در دهه ۱۹۷۰ به دنبال ساخت کامپیوترهای شخصی و طیف گسترده استفاده از این وسایل در رشته های مختلف، نیاز استفاده کنندگان و صاحبان کامپیوترها و وسایل الکترونیکی به یک پوشش بیمه ای مخصوص با توجه به خصوصیات مشترک این قبیل دستگاه ها بیش از هر زمان دیگر محسوس گردید.

مهم ترین خصوصیات مشترک دستگاه های الکترونیکی که در تدوین بیمه نامه و تعرفه حق بیمه این دستگاه ها می بایستی مدنظر قرار گیرند به شرح زیر است:

الف) دستگاه های الکترونیک علی رغم ارزش بسیار زیاد، دارای ابعاد کوچکی می باشند، بنابراین در صورت بروز حادثه امکان خسارت کلی آنها بسیار زیاد است.

ب) اجزاء این قبیل دستگاه ها معمولا از مواد مخصوص و تحت شرایط ویژه ساخته می شود، بنابراین در صورت ورود خسارت، معمولا تعمیر آنها مقرون به صرفه نبوده، قسمت های خسارت دیده باید به طور کامل به وسیله متخصص تعویض شود.

ج) دستگاه های الکترونیکی در مقابل عوامل خارجی از قبیل بالا رفتن درجه حرارت، آتش سوزی، رطوبت، بخار، آلودگی، ارتعاش، صاعقه، نوسانات ولتاژ برق و خطاهای انسانی بسیار حساس و آسیب پذیر می باشند.

د) دستگاه های مذکور در مقابل عوامل داخلی از قبيل انفجار خود دستگاه، نقص مواد اولیه و پارگی یا شکست کمتر از ماشین آلات صنعتی در معرض خطر می باشند.

ه) سیستم های کامپیوتری باید در مکانهای مجهز به وسایل ایمنی و توسط پرسنل مجرب مورد بهره برداری قرار گیرند.

با توجه به خصوصیات مذکور پوشش استاندارد بیمه نامه وسایل الکترونیکی معمولا به صورت تمام خطرعرضه می گردد.

مورد بیمه: شرایط بیمه نامه های وسایل الکترونیکی عموما برای کلیه وسایل الکترونیکی که با ولتاژ پایین کار می کنند تنظیم گردیده است. این وسایل امروزه در رشته های مختلف صنعت، تجارت، پزشکی و ادارات مختلف مورداستفاده قرار می گیرند. برخی از انواع وسایل الکترونیکی که می توانند تحت پوشش بیمه نامه وسایل الکترونیکی بیمه شوند به شرح زیر است:

الف) کامپیوترها و قسمت های خارجی آنها، مانند صفحه کلید، چاپگر، واسطه ها، صفحه نمایش، قلم نوری و پلاتر. علاوه بر این تجهیزات اضافی مانند سیستم تهویه و ترانسفورماتور که برای بهره برداری مورد نیاز می باشند.

ب) واسطه ها مثل کارت های پانچ، نوارهای مغناطیسی و دیسک های نوری و غیره. توضیح این که برای موارد بند ب قسمت جداگانه ای در بیمه نامه پیش بینی شده است که در صورت درخواست بیمه گذار ممکن است تحت پوشش بیمه نامه قرار گیرند.

ج) تجهیزات پزشکی مثل تجهیزات دستگاه اشعه X، تجهیزات دندان پزشکی، تجهیزات آزمایشگاهی و تجهیزات الکترونیکی اتاق عمل.

د) دستگاه های الکترونیکی مخابراتی مثل تلفن خانه مرکزی، دستگاه تلکس، دستگاههای الکترونیکی مورداستفاده در ایستگاه های رادیو و تلویزیون، رادار، سیستم های ناوبری دریایی و هوایی

ه) تجهیزات الکترونیک اندازه گیری و آزمایش مثل میکروسکوپ ها.

و) وسایل الکترونیکی فیلم برداری مثل دوربین های ویدئو، دستگاه های ضبط صدا.

ز) ماشین های اداری مثل دستگاه فتوکپی، ریز کامپیوترها و کامپیوترهای شخصی

توضیح این که وسایل الکترونیکی کوچک که دارای قیمت پایین می باشند (مثل ماشین های حساب جیبی) تحت پوشش بیمه نامه قرار نمی گیرند. زیرا این قبیل وسایل علاوه بر این که به سرعت مستهلک و از ارزش آنها کاسته می شود، در معرض مستقیم خطرات دزدی و پرت شدن روی زمین نیز قرار دارند.

هم چنین قسمت هایی از دستگاه ها که در معرض فرسودگی و پارگی قرار دارند و موادی که تعویض مرتب آنها برای ادامه کار دستگاه لازم است (مثل لامپها، فيوزها و نوارها) نمی توانند جزء اقلام مورد بیمه باشند.

بیمه گذار: معمولا بیمه گذار، مالک تجهیزات الکترونیکی است. اما گاهی استفاده کنندگان از سیستم های کامپیوتری به جای خریداری سیستم، به اجاره آن اقدام می کنند. معمولا در قراردادهای اجاره حدود مسئولیت اجاره دهنده و اجاره کننده سیستم مشخص می شود و آنها می توانند با توجه به مسئولیت های پیش بینی شده در قرارداد اجاره، در مورد خرید بیمه نامه دستگاه الکترونیک اقدام نمایند.

پوشش بیمه ای: پوشش استاندارد بیمه نامه دستگاه های الکترونیک به صورت تمام خطر می باشد. بنابراین به جز خطراتی که  صراحتا در بیمه نامه مستثنی شده است، بیمه گر در مقابل سایر خطرات متعهد است.

الف) خطرات بيمه شده: خطرات بیمه شده را می توان به طور کلی به سه گروه خطاهای انسانی، عوامل خارجی و نقایص فنی تقسیم نمود. مهمترین خطرات بیمه شده به شرح زیر است:

١- خطرات آتش سوزی، صاعقه و انفجار: چنان چه بیمه گذار بیمه نامه جداگانه ای برای خطرات مذکور تهیه نموده باشد می توان با الصاق الحاقيه مخصوص و تخفیف حق بیمه خطرات فوق را از پوشش بیمه نامه ماشین آلات الکترونیک حذف نمود. لیکن بیمه گذار باید دقت نماید که بیمه نامه آتش سوزی تهیه شده، انواع خطر انفجار را تحت پوشش قرار دهد.

۲- خطرات سیل، طغیان آب و طوفان: در مناطقی که در معرض مستقیم خطرات مذکور قرار دارد ارائه پوشش خطرات فوق باید با دقت و بررسی کافی انجام گردد. در ضمن مکانهای نصب دستگاه ها می بایستی با توجه به سوابق بالاترین سطح آب در محل تعيين شده باشد.

٣- شکست در اثر عوامل الکتریکی و مکانیکی: در صورتی که خسارات مذکور در تعهد فروشنده یا تحت پوشش قرارداد نگهداری مورد بیمه باشند، بیمه گر تعهدی در جبران این قبیل خسارات ندارد.

4- سقوط هواپیما، دود، دوده، گازهای خورنده، گرد و خاک، آب، رطوبت، غارت، خسارات عمدی به وسیله کارکنان، ریزش زمین، سقوط بهمن، ریزش کوه.

ب) خطرات و خسارات خارج از تعهد بیمه گر: خطرات و خساراتی هستند که خارج از تعهد بیمه گر هستند ولی برخی از آنها را می توان به بیمه نامه اضافه کرد.

١- زلزله، آتشفشان و زلزله دریایی: با تکمیل پرسشنامه مخصوص به وسیله بیمه گذار، الصاق الحاقيه مربوط و پرداخت حق بیمه اضافی می توان خطرات فوق را به پوشش استاندارد بیمه نامه اضافه نمود. در ضمن با توجه به مکان جغرافیایی مورد بیمه بیمه گر حدی را در بیمه نامه برای جبران خسارات ناشی از خطرات مذکور تعیین می کند.

۲- گردباد: این خطر را نیز می توان مانند خطر زلزله و آتش فشان، به پوشش بیمه نامه اضافه نمود. ليكن در مناطقی که در معرض مستقیم این خطر قرار دارند قبل از قبول این ریسک بیمه گر باید ارزیابی دقیقی از خطر گردباد به عمل آورد.

٣- اعتصاب، بلوا و آشوب داخلی: خطرات مذکور را نیز می توان مثل خطرات زلزله و آتش فشان بیمه نمود.

– هزینه های اضافه کاری، کار در شب، کار در ایام تعطيل و حمل سریع: این هزینه ها را می توان با الصاق الحاقیه مربوطه، تحت پوشش قرار داد. این هزینه ها می بایستی در مورد تعمیرات ناشی از وقوع خسارت بیمه شده باشند. معمولا حق بيمه اضافی این هزینه ها ٪۱۰ حق بیمه پوشش استاندارد بیمه نامه است.

٥- هزینه حمل هوائی: این هزینه را نیز می توان مانند هزینه های اضافه کاری بیمه نمود. معمولا حداكثر تعهد بیمه گر در مورد هزینه حمل هوائی ۱٪ مبلغ بیمه پوشش اصلی بیمه نامه است. حق بیمه این پوشش ۱۰٪ حد تعیین شده برای هزینه حمل هوائی می باشد. فرانشيز مورد عمل ۲۰٪ هزینه حمل هوایی پرداختی است.

٦- دزدی: برخلاف خطرات دزدی با شکستن حرز و غارت، خسارات ناشی از دزدی ساده تحت پوشش بیمه نامه قرار ندارد. ليكن در صورت انجام اقدامات ایمنی به وسیله بیمه گذار، خسارات دزدی را می توان با الصاق الحاقیه مربوطه تحت پوشش قرار داد. نرخ حق بیمه خطر دزدی 5٪ نرخ بیمه نامه اصلی است. فرانشیز این پوشش ۲۵٪ مبلغ خسارت دزدی می باشد.

۷- کابل های زیرزمینی و سیم های هوائی: موارد مذکور را در صورتی که در ارتباط مستقیم با دستگاه های الکترونیکی باشند می توان تحت پوشش بیمه نامه قرار داد. مبلغ بیمه این قسمت باید به طور جداگانه در بیمه نامه مشخص شود. نرخ حق بیمه این پوشش اضافی حدود ۱۸ در هزار و فرانشیز آن ۱۰ در هزار مبلغ بیمه مربوطه است.

توضیح این که هزینه های مربوط به کندن زمین و بازسازی آن از شمول تعهدات بیمه گر خارج است. در ضمن دیرک های سیم های هوائی نمی توانند تحت پوشش بیمه نامه قرار گیرند.

۸- کارهای ساختمانی: چنانچه پیاده نمودن، تعمیر و سوار کردن دستگاه مستلزم انجام کارهای ساختمانی باشد، می توان با دریافت حق بیمه های معادل 5% مبلغ بیمه تعیین شده برای کارهای ساختمانی، آنها را تحت پوشش قرار داد، مشروط به این که کارهای ساختمانی مربوط به تعمیرات خسارت تحت پوشش بیمه نامه باشد.

۹- هزینه های داربست: چنانچه انجام تعمیرات مورد بیمه مستلزم استفاده از داربست باشد می توان این هزینه ها را تحت پوشش بیمه نامه قرار داد.

۱۰- خسارت لامپ ها: خسارت وارده به لامپ های  اشعه X و سایر لامپ ها را می توان با الصاق الحاقيه مربوطه بیمه نمود. در این مورد، تعهد بیمه گر محدود به ارزش واقعی لامپها در لحظه قبل از وقوع خسارت خواهد بود.

۱۱- خسارات وارده به فیلم های مورد استفاده در دستگاه اشعه X: با الصاق الحاقیه مخصوص می توان خسارات وارده به فیلم های مورد استفاده در دستگاه اشعه X را بیمه نمود.

خساراتی نیز وجود دارد که از شمول تعهدات بیمه گر خارج است مانند: خسارت ناشی از نقایص موجود در مورد بیمه در هنگام شروع بیمه که بیمه گذار از آنها مطلع بوده است، خسارات ناشی از قطع و کمبود خدمات عمومی مثل آب، برق و گاز، خسارات ناشی از اثرات کار دائم با دستگاه مثل پارگی، فرسودگی، سائیدگی، خوردگی، خرابی تدریجی در اثر شرایط جوی و هزینه تعمیرات که ناشی از کار دستگاه می باشد، هزینه های نگهداری مورد بیمه، خسارات در تعهد فروشنده، خسارت وارد به مورد اجاره که اجاره دهنده به موجب قانون، قرارداد اجاره و یا قرارداد نگهداری مسئول جبران آن می باشد. (در این مورد بیمه گذار اجاره کننده می باشد)، خسارات ناشی از مسئولیت و خسارات بعدی مثل عدم النفع، خسارت وارد به نوارها، فيوزها، مته ها، زنجیرها، قطعات الاستیکی، قطعات قابل تعویض (مثل سرمته)، قسمت های شیشه ای، سوخت، خسارات مربوط به زیبایی دستگاه مثل خط افتادن رنگ دستگاه، خسارات ناشی از جنگ، جنگ داخلی، یاغی گری، انقلاب، خراب کاری به وسیله افراد از طرف سازمان های سیاسی، آلودگی رادیواکتیو و واکنش های هسته ای و خسارات ناشی از عمل عمدی و تقصير بزرگ بیمه گذار و نمایندگان او.

مبلغ بیمه: نحوه تعیین مبلغ بیمه در مورد دستگاه های الکترونیکی برای هر بخش از بیمه نامه به شرح زیر است:

الف) مبلغ بیمه برای پوشش خسارات مادی: برای این بخش از بیمه نامه مبلغ بیمه معادل ارزش نو، تعیین می شود. در مبلغ بیمه می بایستی مبالغ کرایه حمل، حقوق و عوارض گمرکی، هزینه نصب و سایر هزینه هایی که برای جایگزینی مورد بیمه لازم است ملحوظ گردد. در ضمن بیمه گذار می بایستی در صورت افزایش سطح دستمزدها و قیمت مورد بیمه، مبلغ بیمه را تعدیل نماید. چنانچه در لحظه وقوع حادثه مبلغ بیمه کمتر از ارزش نو مورد بیمه باشد خسارت وارده براساس قاعده نسبی سرمایه پرداخت خواهد گردید.

ب) مبلغ بیمه واسطه ها: مبلغ بیمه واسطه ها معادل ارزش جایگزینی واسطه ها و هزینه ضبط مجدد اطلاعات به صورت تخمینی تعیین می شود، لذا بیمه این قسمت از بیمه نامه بر اساس اصول «اولین خسارت» انجام می شود. بنابراین قاعده نسبی سرمایه در این زمینه اعمال نمی گردد. لیکن بیمه گذار باید دقت نماید مبلغ بیمه این بخش از بیمه نامه، معادل حداکثر خسارت ممکن تعیین گردد.

ج) مبلغ بیمه هزینه های اضافی استفاده از سیستم جانشینی: مبلغ بیمه این بخش از بیمه نامه معادل هزینه های استفاده از سیستم جانشین E.D.P  برای یک سال تعیین می شود. در ضمن، هزینه های روزانه و هر ماه استفاده از سیستم جانشین نیز در بیمه نامه مشخص می گردد. در صورت درخواست بیمه گذار می توان هزینه های اضافی مربوط به برنامه ریزی و حمل و نقل واسطه ها و دیگر اقلام را (فقط برای یک بار) براساس روش «اولین خسارت» بیمه نمود.

ارزیابی ریسک و حق بيمه: جهت صدور بیمه نامه و تعیین نرخ حق بیمه بیمه گذار می بایستی ضمن تکمیل پرسشنامه مخصوص، ليست تفکیکی دستگاه های مورد بیمه را به بیمه گر ارائه نماید. فرم های پرسشنامه حاوی سؤالات لازم برای ارزیابی ریسک از جمله مشخصات محل مورد بیمه از نظر خطر زلزله، تجهیزات مبارزه با حریق و شرایط جوی است. در صورت بالا بودن مبلغ بیمه و با وجود خطرات خاص لازم است جهت ارزیابی دقیق ریسک محل مورد بیمه به وسیله کارشناسان بیمه گر بازدید شود. تعرفه های متداول حق بیمه معمولا برای دستگاه های الکترونیکی و واسطه ها که در معرض مستقیم خطر خاص نبوده و از سال ساخت آنها مدت زیادی سپری نشده باشد معمولا (۷ سال) تدوین گردیده است.

به منظور توازن ریسک در حد امکان می بایستی کلیه دستگاه های الکترونیکی قابل بیمه شدن که در محل قرار دارند، بیمه شوند.

نرخهای حق بیمه رایج براساس شرایط ذیل محاسبه می شوند:

– ساختمان محل نگهداری مورد بیمه از اسکلت فلزی، بتون مسلح یا آجری بوده و در معرض مستقیم خطر طغیان آب نباشد.

– نصب مورد بیمه در مکانهای بالاتر از سطح خیابان.

– استفاده از مورد بیمه به وسیله پرسنل مجرب.

– محل نگه داری مورد بیمه تا فاصله سی متری در معرض مستقیم خطرات آتش سوزی یا انفجار نباشد و خیابانهای اطراف آن فاقد ترافیک سنگین باشد.

– نصب کپسول های انیدرید کربنیک در محل مورد بیمه.

– عدم عبور کابل های سیستم تهویه از بالای دستگاه ها و عدم عبور لوله های آب از سقف یا دیوار محل نگهداری کامپیوتر.

در صورتی که مورد بیمه فاقد شرایط مذکور باشد بیمه گر می تواند یا از قبول ریسک خودداری کند یا نسبت به افزایش نرخ استاندارد حق بیمه و فرانشيز اقدام نماید.

فرانشيز: در این بیمه نامه، فرانشيزها عبارتند از:

الف) فرانشیز خسارات مادی: در مورد خسارات مادی فرانشیز معمولا به صورت ضریبی در هزار از مبلغ بیمه هریک از اقلام مورد بیمه می باشد. در ضمن مبلغ ثابتی نیز به عنوان حداقل فرانشیز ذکر می شود.

ب) فرانشیز واسطه ها: برای این بخش از بیمه نامه فرانشیز به صورت درصدی از مبلغ خسارت می باشد. در این جا هم مبلغ ثابتی به عنوان حداقل فرانشیز تعیین می گردد.

 ج) فرانشیز هزینه های اضافی کار با سیستم جانشین: فرانشیز این بخش از بیمه نامه به صورت زمانی تعیین می شود. معمولا در بیمه نامه قید میشود، هزینه های اضافی کار با سیستم جانشین برای دو روز به عهده بیمه گذار می باشد.

قرارداد نگه داری: معمولا برطبق شرایط بیمه نامه دستگاه های الکترونیکی، بیمه گذار موظف است همواره یک قرارداد برای نگه داری دستگاه های الکترونیکی مورد بیمه مطابق با توصیه های فروشنده داشته باشد. در ضمن هزینه های مصروفه برای نگهداری دستگاه قابل بیمه شدن نمی باشد. دلیل الزام بیمه گذار به داشتن قرارداد نگهداری این است که هزینه تعمیرات ناشی از کار کردن دستگاهها (بدون اثر عامل خارجی) جزو پرداخت های بیمه گر قرار نگیرند. زیرا این قبیل هزینه ها علاوه بر این که از نظر فنی قابل بیمه شدن نمی باشند در تعرفه حق بیمه نیز منظور نگردیده اند. در صورت نداشتن قرارداد نگه داری، بیمه گر فقط خساراتی را جبران می کند که ناشی از فقدان قرارداد مذکور نباشند و بیمه گذار موظف است ثابت نماید خسارات مورد ادعا ناشی از فقدان قرارداد نگهداری نمی باشند.

سیستم تهویه: چنانچه دستگاههای الکترونیکی دارای سیستم تهویه اختصاصی باشند می توان با الصاق الحاقیه مخصوص و اضافه نمودن ارزش سیستم تهویه به مبلغ بیمه، خسارات مادی وارد به سیستم تهویه و نیز خسارات وارد به دستگاه الکترونیکی، واسطه ها و هزینه اضافی کار با کامپیوتر جانشین را که در اثر از کار افتادن سیستم تهویه ایجاد شده است بیمه نمود. هم چنین در صورتی که به علت وقوع خسارات مادی تحت پوشش بیمه نامه سیستم تهویه متوقف شود هزینه های اضافی به کارگیری سیسم تهویه جانشینی نیز تحت پوشش بیمه نامه می باشد. در پوشش اضافی ذکر شده بیمه گذار موظف است سیستم تهویه را مطابق توصیه سازنده نصب و نگهداری نماید. سیستم های تهویه مرکزی ساختمان نمی توانند تحت بیمه نامه وسایل الکترونیک بیمه شود. برای بیمه این گونه سیستم ها می بایستی از بیمه نامه شکست ماشین آلات استفاده نمود. توضیح این که در صورت عدم احتساب ارزش سیستم تهویه در مبلغ بیمه، خسارات وارد به اداوات الکترونیکی که در اثر متوقف شدن سیستم تهویه حادث می شود، تحت پوشش بیمه نامه قرار ندارند.

انصراف از حق قائم مقامی (جانشینی) : در مواقعی که وسایل الکترونیکی با رضایت بیمه گذار به وسیله اشخاص ثالث مورداستفاده قرار می گیرند و این اشخاص مسبب ورود خسارت به مورد بیمه می باشند، بیمه گر بر طبق شرایط بیمه نامه می تواند پس از تسویه خسارت مبلغ پرداختی را از آنها مطالبه کند. در صورت درخواست بیمه گذار می توان با الصاق الحاقيه مخصوص و پرداخت حق بیمه اضافی، شرط مربوط به حق جانشینی بیمه گر را از شرایط بیمه نامه حذف نمود.

بیمه وجه اجاره: با الصاق الحاقیه مخصوص می توان وجه اجاره ای را که اجاره کننده سیستم  E.D.Pدر ایام وقفه در کار مورد بیمه به علت وقوع خسارت بیمه شده باید به اجاره دهنده بپردازد، بیمه نمود.

هم چنین جهت پوشش وجه اجاره از دست رفته اجاره دهنده نیز می توان از این الحاقیه استفاده کرد. در الحاقیه مذکور مبلغ ثابتی به عنوان خسارت پرداختی روزانه به بیمه گذار بابت وجه اجاره تعیین می شود.

نقش زمان وقوع خسارت در نرخ های تعرفه (کشاورزی)

در یک برنامه بیمه محصول که در آن، هدف بیمه گر جبران هزینه های تولید می باشد چارچوب سیستم جبران خسارت به گونه ای است که به هنگام وقوع حادثه کلیه هزینه های نهاده های کشاورزی، به میزانی که خسارت وارد شده، جبران گردد. در بسیاری از موارد که خسارت وقوع می کند، برای کشاورز به صرفه است که به کار روی باقیمانده محصول ادامه داده و با کار بیشتر بازده خود را به حداکثر برساند. در چنین حالتی، کلیه هزینه های جاری تولید را متحمل می شود و لذا در رقم پرداخت غرامت کاهش داده نخواهد شد. بدیهی است به هنگام وقوع خسارت کلی، غیر منطقی خواهد بود که کشاورز هم چنان هزینه نموده و کار تولید را ادامه دهد و لذا بهتر است با صرف نظر از ادامه فعالیت تولیدی از صرف مخارج بیشتر مانند دادن کود، سمپاشی و هزینه های برداشت خودداری نماید. در این حالت این هزینه ها که انجام نشده از كل غرامت کسر خواهد شد.
در طراحی برنامه های بیمه کشاورزی لازمست اطلاعات کافی پیرامون هزینه های تولید و نهاده های کشاورزی در هر مرحله از تولید از مراکز تحقیقات کشاورزی و سایر منابع آماری موثق جمع آوری گردد. اهمیت صحت ارقام فوق و مشخص بودن کلیه اجزاء آن به هنگام تعیین درصد حداکثر پوشش بیمه ای در هر مرحله از تولید مشخص می شود. این سیستم بیمه که پوشش هزینه های تولید را در بر می گیرد به علت پائین بودن نرخ های حق بیمه برای کشاورز از مطلوبیت بیشتری برخوردار است.