عواملی که به هر نحو در ایجاد خسارت ناشی از آتش سوزی سهیم باشند، خطرات حریق نامیده می شوند. اگر آتش سوزی اتفاق نیفتد، خسارتی هم وارد نخواهد شد. از همین رو در بیشتر موارد، شروع آتش سوزی علت اصلی ایجاد خسارت نیست، بلکه تجمع و پیوستگی عوامل تشدیدکننده خطر است که ایجاد خسارت می کند. تأثیر این عوامل بر میزان خسارت آن چنان زیاد است که اگر از میان برداشته شوند، دامنه حریق کوچک و کم می شود. در آن صورت یا خسارتی وارد نمی شود یا خسارت وارده بسیار کم خواهد بود. پیشگیری از مهم ترین عوامل در این زمینه است. البته اگرچه با پیشگیری احتمال تحقق خطر کم می شود، ولی به هر حال به طور کلی منتفی نمی شود. به همین دلیل است که بیمه مفهوم پیدا می کند.
قانون بیمه ایران در ماده ۲۱ خود از حریق، نام می برد و خسارت های حاصل از وقوع حریق را، که بیمه گران مسئول و پاسخگوی جبران آنها هستند، بر می شمارد ولى خطر «حريق» را تعریف نکرده است. چنین به نظر می رسد که واژه «حريق» از نظر قانونگذار روشن بوده و معنای آن نیازی به تعریف و توضیح نداشته است. به سخن دیگر، معنا و مفهوم عرفی آن موردنظر قانونگذار بوده است.
واژگان آتش و حریق مترادف اند و هر دو به معنای حرارت و گرمای همراه با نور و روشنایی است که از برخی اجسام سوختنی حاصل می شود. از نظر فن بیمه و در زمان بیمه ای، آتش سوزی عبارت است از سوختن و شعله ور شدن یک جسم قابل سوختن یا عمل و فرآیند سوختن چیزی که همراه با شعله و سوزش باشد. به همین دلیل سوختن آهسته و بدون شعله (اکسیداسیون)، تغییر رنگ و بو دادن، حرارت و گرما دادن به چیزی، تخمیر،کباب شدن یا کباب کردن چیزی (مواد غذایی) به معنای آتش سوزی و حریق عرفی نیست. در بیمه نامه آتش سوزی واژه «آتش سوزی» به کار رفته است و منظور از آن خطری است که با ایجاد گرما و شعله و سوختن، موجب زیان دیدن اموال مورد بیمه می شود. بنابر این گرم شدن بی اندازه بخاری که موجب شکستن شیشه مغازه ای شود یا باعث تغییر رنگ و بوی اجناس در آن گردد، آتش سوزی به معنای عرفی و بیمه ای به شمار نمی رود.
به طور کلی می توان گفت که حریق عبارت است از احتراق شدید مواد سوختنی با آتشی ناخواسته و از کنترل خارج شده که معمولا با سرعت، نور، دود و حرارت زیاد توأم است. احتراق عبارت است از ترکیب یک ماده سوختنی با اکسیژن که دو حالت دارد: احتراق آرام (مانند اکسیده شدن مس) و احتراق شدید که با حرارت، دود و نور همراه است برای ایجاد حریق سه عامل مورد نیاز است 1- مواد اشتعال پذیر (جامدات، مایعات و گازها): که میزان مواد اشتعال پذیر در ایجاد حریق، نقش مهمی بازی می کند. ۲- اکسیژن (هوا): محیط اطراف ما پر از مواد اشتعال پذیر است. اکسیژن هوا نیز به اندازه کافی یافت می شود و برای آغاز آتش سوزی عامل دیگری نیز مورد نیاز است. ۳- انرژی آتشزنه: این انرژی می تواند با افزایش دما تولید شود. انرژی مورد لزوم برای آغاز آتش سوزی می تواند بسیار کم و کوچک باشد و آتش سوزی بر اثر به وجود آمدن این انرژی به راحتی انجام می گیرد. مواردی که انرژی مورد لزوم برای آغاز آتش سوزی را فراهم می آورند، عبارتند از: ایجاد آتشزنه به طور مستقيم زدن کبریت، افزایش حرارت، آتش سوزی خود به خود، انفجار، جرقه الکتریکی، واکنش شیمیایی و متمرکز کردن نور در یک نقطه با استفاده از عدسی از لحاظ مواد سوختنی، آتش یا آتش سوزی را به اشکال زیر طبقه بندی می کنند که پس از سوختن، جسمی از خود بر جای نمی گذارند و به آنها آتش سطحی و یا بدون خاکستر نیز می گویند.
گروه C: این گروه شامل آتش سوزی های ناشی از سوخت گازهای طبیعی و غیر طبیعی است. گروه D: این گروه شامل آتش سوزی های ناشی از فلزات مثل سدیم، ليتيوم، منیزیم و پتاسیم می باشد که به آنها آتش سوزی نادر گویند. گروه E : این گروه شامل آتش سوزی های ناشی از دستگاه ها و ادوات برقی، ژنراتور، ترانسفورماتور و الکتروموتور و یا وسایل برقی منزل می باشد. بیمه آتش سوزی
