استثنائات بيمه نامه

وقایعی که مشمول بیمه نمی شوند یا از تعهد بیمه گر خارج اند، در اصطلاح بیمه، استثنائات بیمه ای نامیده می شوند. گاهی اوقات استثنانات بیمه نامه را تحت عنوان استثنائات، خسارات غیرقابل پرداخت و یا موارد استثناء نیز می گویند، استثنائات بیمه ای پک قسمت مهم در هر بیمه نامه ای است که خطرها و یا حوادثی را توصیف می کند که جبران خسارت ناشی از وقوع آنها در تعهد بیمه گر نیست. استثنائات در مقابل خطرهای اصلی و اضافی قرار دارد. خطرهای اصلی و اضافی را خطرهای بیمه شده با خسارات قابل تأمین می گویند.

به هر حال هر بیمه نامه قسمتی دارد که خطرها یا حوادثی را مشخص می کند که جبران خسارت ناشی از وقوع آنها در تعهد بیمه گر نیست و معروف به استثنائات بيمه نامه است. دو دسته استثنائات بیمه نامه وجود دارد: دسته اول را استثنائات عمومی می گویند که در عموم بیمه ها وجود دارد. مانند خسارت وارده به موضوع بیمه به علت خطرهای جنگ و شورش که معمولا پوشش داده نمی شود. البته ممکن است بیمه گر در ازای دریافت حق بیمه اضافی، برخی از استثنائات عمومی، مانند خطر زلزله را نیز بیمه کند. دسته دوم معروف به استثنائات خاص هستند که مختص هر بیمه نامه ای است. به عنوان مثال در بیمه بدنه اتومبیل جبران خسارت ناشی از کاهش قیمت اتومبیل حادثه دیده، در تعهد بیمه گر قرار نداد و با در برخی از بیمه ها، خسارت وارده به برخی از اموال مانند فلزات گرانبها از استثنائات بيمه نامه است

استثنائات بيمه نامه معمولا شامل مواردی از قبیل خطرات استثناء شده، خسارات استثناء شده، اموال استثناء شده و مکان های استثناء شده می باشد.

خطرات استثناء شده

معمولا تمام بیمه نامه از پوشش برخی از خطرات معین خودداری می کنند که آنها را در فهرستی ارائه می کنند؛ به هر حال این یکی از پیچیدگی های تمام بیمه ها است و ناشی از این واقعیت است که بیمه نامه ممکن است خطر را به گونه ای تعریف و محدود کند که بخشی از آن را پوشش دهد نه تمام آن را. مثلا آتش دارای علت هایی است که ممکن است مستثنی شده باشند. خطرهایی هستند که اساسا قابل بیمه نیستند مانند جنگ، اعتصاب و. خطرهایی که در جاهای دیگر پوشش داده شده اند. مثلا در بیمه اتومبیل خصوصی خطرات ناشی از بیمه اتومبیل تجاری پوشش داده نمی شود. در خصوص خطرات باید گفت که برخی خطرات وجود دارند که با دریافت حق بیمه اضافی، از موارد استثناء خارج می شوند.

خسارات استثناء شده

اغلب بیمه نامه برخی از انواع خاص خسارات را پوشش نمی دهند، حتی اگر خطراتی که سبب این خسارت شده است را تحت پوشش داشته باشند. به عنوان مثال، بیمه نامه های اموال تجاری هر خسارت مستقیمی که ناشی از خطرات تحت پوشش به واسطه علت بلافصل باشد را پرداخت می کنند. مطلق اصل علت بلافصل، ممکن است گفته شود که هر خطر علت یک خسارت است.

اموال استثناء شده

یک بیمه نامه اموال ممکن است خطرات معین و خسارات مربوطه را تحت پوشش داشته باشد اما انواع اموال را معین می کند. مثلا یکی از استناهای مهم در بیمه اموال شامل پول و اوراق بهادار می باشد.

مکان های استثناء شده

در بیمه نامه های اموال معمولا به طور واضح اموال بیمه شده در یک مکان خاص مدنظر است و سایر مکان ها از آن استثناء می شود. مثلا در بیمه اتومبیل، یک محدوده جغرافیایی معین تعریف می شود که برای سایر مکانها (مانند کشورهای دیگر) قابل کاربرد نیست.

اشتباه و از قلم افتادگی

در قراردادهای بیمه می توان پیش بینی نمود که اشتباه و از قلم افتادگی چنانچه احراز شود نباید در اصل تأمین بیمه خدشه ای وارد نماید برای مثال چنانچه مسلم شود عدم ارسال اسامی یکی از کارکنان خسارت دیده به بیمه گر صرفا ناشی از اشتباه و از قلم افتادگی بوده است بیمه گر می بایستی (در صورت وجود چنین شرطی در قرارداد خسارات را به میزانی که برای سایر کارکنان تعهد نموده است در مقابل دریافت حق بیمه پرداخت نماید.

اشیاء استثناء شده

در برخی از انواع بیمه، اشياء خاصی به عنوان مورد بیمه در تعهد بیمه گر قرار نمی گیرد. برای مثال در ماده ۳۰ شرایط عمومی بیمه نامه مصوب شورای عالی بیمه، مسکوکات، پول، اوراق بهادار، فلزات قیمتی به هر شکل، جواهرات و مروارید، سنگهای قیمتی سوار نشده، هرگونه اسناد و نسخ خطی در تعهد بیمه گر نمی باشد مگر آنکه به صراحت خلاف آن شرط شده باشد.