بیمه تمام خطر مقاطعه کاران (CAR)

هدف اصلی بیمه تمام خطر مقاطعه کاران ارائه تأمینی جامع و کافی در مقابل زیان یا خسارت وارد به کارهای موردمقاطعه، لوازم و تجهیزات ساختمانی و یا ماشین آلات ساختمانی، همچنین در برابر خسارات مادی یا صدمات جسمانی وارد به اشخاص ثالث به واسطه اجرای یک پروژه ساختمانی، می باشد.

بیمه گذار: قرارداد بیمه CAR ممکن است توسط هریک از اشخاص زیر منعقد گردد:

الف – صاحبکار.

ب- مقاطعه کارانی که عهده دار اجرای یک پروژه هستند، که شامل کلیه مقاطعه کاران جزء نیز می گردد.

مورد بیمه: بیمه CAR را می توان برای کلیه پروژه های راه سازی و ساختمانی خریداری نمود که عبارتند از:

الف- ساختمان های مسکونی و اداری، بیمارستانهای مدارس، تئاترها.

ب- کارخانجات، نیروگاهها.

ج- تأسیسات راه و راه آهن، فرودگاهها.

د- پل ها، سدها، آب بندها، تونل ها، سیستم های زهکشی و آب رسانی، کانال ها، بندرگاهها.

مورد بیمه در بیمه تمام خطر مقاطعه کاران عبارت است از:

١- کارهای مورد مقاطعه: منظور کلیه عملیاتی است که می باید توسط یک مقاطعه کار یا مقاطعه کاران جزء با توجه به مفاد قرارداد ساختمانی انجام شود، از جمله انجام کارهای مقدماتی در محل اجراء پروژه، از قبيل خاک برداری، کار تسطیح و ترازبندی، اجراء تأسیسات موقت مانند راه های انحرافی و سدهای حفاظتی، هم چنین استفاده از کلیه مصالحی که در محل اجرای پروژه انبار شده و می باید در ساخت بنا به کار روند.

۲- سوار کردن یا نصب ماشین آلات: لوازم و اسکلت های فلزی ممکن است تحت شمول بیمه نامه CAR قرار گیرند، مشروط بر آنکه ارزش آنها به انضمام هزینه های نصب، کمتر از ۵۰٪ کل مبلغ بیمه شده باشد.

٣- لوازم و تجهیزات ساختمانی: منظور از این اصطلاح، وسائل و تأسیسات رفاهی کارگران، انبارهای سرپوشیده، دستگاه های مرکزی بتون سازی و آسفالت سازی، داربست ها، آب و برق و غیره می باشد.

4- ماشین آلات ساختمانی: عبارتند از ماشین آلات خاک برداری، جرثقیل و مانند آن، هم چنین وسایل نقلیه کارگاهی که مجاز به تردد در جاده های عمومی نمی باشند، اعم از این که این قبیل ماشین آلات به مقاطعه کار تعلق داشته و یا توسط وی اجاره شده باشند.

٥- هزینه های مربوط به جمع آوری ضایعات: منظور از این اصطلاح، هزینه های مربوط به پاکسازی محل اجراء پروژه از ضایعاتی است که بر اثر وقوع یک خسارت قابل جبران تحت بیمه CAR، به وجود آمده است.

6- مسئولیت مدنی در قبال شخص ثالث: این اصطلاح دلالت می کند بر مسئولیت قانونی ناشی از خسارات مادی و صدمات جسمانی وارد به اشخاص ثالث که به واسطه انجام کارهای مورد مقاطعه در محدوده اجرای عملیات ساختمانی یا در مجاورت آن به وقوع پیوسته باشد. در هر حال بیمه گر غرامات ادعا شده از جانب کارمندان و کارگران بیمه گذار که در ارتباط با پروژه ساختمانی می باشند را جبران نخواهند نمود.

۷- اموال مجاور: منظور اموالی است که در محل اجرای پروژه واقع شده اند، هم چنین اموالی که محل اجرای پروژه را احاطه نموده اند. در هر حال بين موارد زیر فرق گذارده می شود:

الف) اموال متعلق به، یا تحت مراقبت یا در امانت و یا در اختیار اشخاصی که در بیمه نامه به عنوان بیمه گذار نامبرده شده اند (در این مورد پوشش بیمه ای تنها از طريق الحاقیه ارائه می گردد).

ب) اموال متعلق به، یا تحت مراقبت یا در امانت و یا در اختیار اشخاصی که ممکن است به موجب بیمه نامه به عنوان اشخاص ثالث در نظر گرفته شوند، یعنی اشخاصی که نه بیمه گر هستند و نه بیمه گذار (در این مورد، غرامت بر طبق اصول مربوط به پوشش بیمه ای مسئولیت مدنی در قبال اشخاص ثالث قابل پرداخت می باشد).

حدود پوشش بیمه ای: بیمه CAR پوشش بیمه ای «تمام خطر» را فراهم می آورد. لذا هر خطری که به نحوی مشخص مستثنی نشده باشد تحت پوشش قرار می گیرد. بدین معنی که تقریبا هرگونه زیان یا خسارت ناگهانی و غیر قابل پیش بینی که در طول مدت بیمه به اموال بیمه شده واقع در محل اجرای پروژه ساختمانی وارد شود، جبران خواهد گردید.

مهم ترین عواملی که خسارات ناشی از آنها تحت بیمه CAR قابل جبران است، عبارتند از:

الف) آتش سوزی، صاعقه، انفجار، سقوط هواپیما، کاربرد آب یا سایر اقداماتی که به منظور اطفاء حریق صورت می گیرد.

ب) سیل، طغیان آب، باران، برف، بهمن، امواج عظیم دریا در اثر آتشفشان.

ج) هرنوع طوفان.

د) زمین لرزه، نشست زمین، لغزش زمین و صخره ها.

ه) دزدی ساده، سرقت یا شکستن حرز.

و) اجرای ناصحیح کار، عدم مهارت، سهل انگاری، اعمال توأم با سوءنیت، اشتباهات فردی.

 بیمه CAR هم چنین از بین رفتن یا خسارت وارد به مصالح ساختمانی، ماشین آلات ساختمانی و لوازم و تجهیزات ساختمانی را که در حین حمل و نقل در محدوده اجرای پروژه، انبارداری در میانه کار ، یا در هنگام سوار کردن یا پیاده کردن ماشین آلات به وقوع بپیوندد را پوشش می دهد.

استثنائات: پوشش ارائه شده به وسیله بیمه CAR مشروط به برخی استثنائات بدیهی است که در بیمه نامه قید گردیده و عمدتا موارد زیر را در بر می گیرند:

الف) زیان یا خسارت ناشی از جنگ با عملیات شبه جنگی، اعتصاب، بلوا، اغتشاش، تعطیلی کار، مصادره بنا به دستور هر مقام دولتی (در موارد خاص امکان تحت شمول قرار دادن خطرات اعتصاب و بلوا وجود دارد).

ب) از بین رفتن یا خسارت ناشی از عمل عمدی یا سهل انگاری عمدی بیمه گذار یا نمایندگان وی.

ج) از بین رفتن یا خسارت ناشی از واکنش های هسته ای، تشعشعات هسته ای یا آلودگی های رادیواکتیو.

د) خسارت های غیر مستقیم از هرنوع و یا به هر صورت از قبیل جرائم قراردادی، خسارت های ناشی از تأخیر در انجام کار، از دست دادن قرارداد.

ن) زیان یا خسارت ناشی از شکست مکانیکی و یا الکتریکی یا اختلال در کار ماشین آلات ساختمانی، لوازم و تجهیزات

و) از بین رفتن یا خسارت ناشی از اشتباه در طرح.

ه) هزینه تعویض، تعمیر یا رفع هرگونه نواقص کارهای مورد مقاطعه مانند کاربرد مصالح معیوب یا ناکافی. در هر حال، از بین رفتن یا خسارت وارد به اقلامی که به طور صحیح اجرا شده اند، در نتیجه نامناسب بودن سایر اقلام کارهای موردمقاطعه، عموما تحت پوشش بیمه CAR قرار دارد.

مدت بیمه: پوشش بیمه ای با آغاز کار یا پس از تخلیه اقلام مندرج در جدول مشخصات بیمه نامه در محل اجرای پروژه، شروع و در زمان تحویل یا بهره برداری از بنای تکمیل شده و یا هر بخش تکمیل شده از آن، انقضاء می یابد. در مورد ماشین آلات ساختمانی و لوازم و تجهیزات ساختمانی، مسئولیت بیمه گر از زمان تخلیه آنها در محل اجرای پروژه شروع و با انتقال آنها از محل اجرای پروژه خاتمه می یابد. علاوه بر این، امکان تعمیم مدت بیمه به منظور تحت شمول قرار دادن دوره نگهداری وجود دارد.

مبلغ بیمه شده: مبلغ بیمه شده می باید برابر با مبلغ مذکور در قرارداد ساختمانی به علاوه ارزش هر گونه مصالح ساختمانی که به وسیله صاحب کار تهیه شده و یا ارزش هر گونه کار اضافی که به وسیله وی انجام شده است، باشد.

در مورد قراردادهای با ارزش ثابت، با بالا رفتن قیمت مصالح و هزینه های کار، مبلغ بیمه شده افزایش نخواهد یافت. هرچند که در صورت بروز خسارت بدیهی است که هزینه تعمیرات بیش از ارزش شیء خسارت دیده خواهد بود. این مشکل را تنها با اعمال نرخ های مناسب حق بیمه و فرانشیزهای مناسب می توان حل نمود.

معمولا، در موارد زیر مبالغ بیمه شده به طور جداگانه تعیین می شوند:

الف) ماشین آلات ساختمانی و لوازم و تجهیزات ساختمانی

ب) ساختمان های موجود و جمع آوری ضایعات.

پوشش بیمه ای مسئولیت مدنی در قبال اشخاص ثالث نيز مشروط به تعیین حداکثر غرامت به طور جداگانه برای هر حادثه یا مجموعه ای از حوادث که دارای منشاء واحد هستند، می باشد.

در مورد خطرات فاجعه آمیز (زمین لرزه، سیل، طغیان آب، هر نوع طوفان احتمال تجمع خطر می باید به طور دقیق و خاص مورد توجه قرار گیرد. در مورد این خطرات حداکثر غرامت باید به طور جداگانه تعیین گردد.

حق بیمه: در بیمه CAR طرحی مبنی بر ارائه نرخ های ثابت حق بیمه، تدارک دیده نشده است، زیرا هر پروژه ساختمانی می باید براساس ویژگی هایش و با در نظر گرفتن شرایط فنی و مکانی خاص همان پروژه نرخ گذاری شود. به منظور ارزیابی صحیح ریسک، عوامل زیر می باید مورد توجه و بررسی قرار گیرند:

الف) خطرات احتمالی ناشی از شرایط جوی و زمین شناسی محل اجرای پروژه، به طور مثال احتمال وقوع زمین لرزه، سیل، طغیان آب.

ب) ویژگی های طرح و مصالح ساختمانی.

 ج) روش های فنی ساختمانی.

د) عوامل ایمنی در نظر گرفته شده در جدول زمان بندی ساختمانی

ه) اقدامات پیش بینی شده به منظور اطمینان از اجرای محتاطانه پروژه.

برای این که بیمه گر قادر به ارائه نرخهای حق بیمه متناسب با خطرات موردنظر باشد، می باید به وی فرصت داده شود تا قرارداد ساختمانی، نقشه ها، مشخصات فنی، جدول زمان بندی ساختمانی، فهرست مقادیر کار و جدول قیمت ها، همچنین سایر اطلاعات مربوطه را بررسی نماید.

چنان چه نتوان پروژه ای را در طول مدت بیمه نامه به اتمام رساند، ممکن است مدت بیمه را مشروط به پرداخت حق بیمه اضافی تمدید نمود. لكن، حق بیمه مربوط به دوره تمدید را نباید تا اندک زمانی قبل از انقضاء مدت بیمه نامه اصلی تعیین نمود، با اتخاذ این روش، ممکن است هرگونه شرایط خاص حاکم در زمان تمدید را مدنظر قرار داد.

نرخهای حق بیمه ماشین آلات ساختمانی، به طور سالیانه محاسبه می شوند. این نرخ ها، نرخهای میانگین هستند و قاعدتا علت دادن چنین امتیازی این واقعیت است که برخی از ماشین آلات ساختمانی در سراسر دوره ساختمانی که در محل اجرای پروژه مورد استفاده قرار نمی گیرند.

پرداخت غرامت: بیمه گر هزینه های لازم به منظور برطرف نمودن زیان یا خسارت وارد به اموال بیمه شده را پرداخت می نمایند. لكن هزینه های مربوط به رفع نواقصی که در هر حال بدون وقوع چنین زیان یا خسارتی ایجاد خواهند شد، پرداخت نمی شوند. به علاوه برای هر بیمه نامه CAR، مبلغ فرانشیز نیز مورد موافقت قرار می گیرد. فرانشیز بسته به نوع و حجم پروژه ساختمانی و خطرات مورد نظر در هر مورد به خصوص، تغییر می یابد.

معمولا برای کارهای مورد مقاطعه، لوازم و تجهیزات ساختمانی، همچنین ماشین آلات ساختمانی، فرانشیزهای جداگانه ای اعمال می شود.

عموما، حداکثر غرامت همان مبلغ بیمه شده است، مگر آنکه حداکثری برای هر خسارت یا کلیه خساراتی که در طول مدت بیمه به وقوع می پیوندند، توافق شده باشد.

دوره نگهداری: معمولا در قرارداد ساختمانی، دوره نگهداری ۱۲ ماهه ای که پس از تحویل بنای تکمیل شده آغاز می گردد، پیش بینی می شود. برای دوره مزبور ممکن است پوشش نگهداری را تحت بیمه نامه CAR به طرق زیر ارائه نمود:

پوشش نگهداری ساده: تعهد بیمه گر در طول دوره نگهداری، محدود است به زیان یا خسارت وارده توسط بیمه گذار در خلال انجام عملیاتی که به منظور اجرای تعهدات مقرر تحت شرایط نگهداری قرارداد، ملزم به انجام آن بوده است.

پوشش نگهداری گسترده: علاوه بر تأمین ارائه شده در فوق، این نوع از پوشش زیان یا خسارت وارده در طول دوره ساختمانی را نیز شامل می گردد.