بیمه مسئولیت مدنی حرفه ای پزشکان، جراحان، داروخانه ها و بیمارستانها

پزشکان و جراحان ممکن است در نتیجه حرفه خود و اشتباه در تشخیص بیماری و یا اعمال جراحی مسئول شناخته شوند. باید توجه داشت که پزشک و جراح در انجام وظایف خود تعهدی در قبال رسیدن به نتیجه قطعی (معالجه حتمی بیمار یا مصدوم ندارد، بلکه مکلف است در اجرای وظیفه خود، از همه امکانات علمی و مهارت و تخصص خود و تکنیک های موجود و معمول پزشکی و جراحی برای معالجه و بهبود بیمار یا مصدوم استفاده کند.
اشتباه در تشخیص بیماری یا خطا و اشتباه در عمل جراحی و تقصير و قصور در دفع عفونت و مانند اینها موجب مسئولیت پزشک و جراح می شود. مسئولیت مدنی جراح حتی بعد از انجام عمل جراحی در مدت معالجات و مراقبت های بعدی نیز ادامه دارد و تقصیر و خطای دستیاران و پرستاران تحت نظر او، ادامه مسئولیت مدنی او محسوب می شود. داروسازان نیز به علت اشتباه در دادن داروهای فاسد یا سمی و یا اشتباه در ترکیب داروها در مقابل بیماران، مسئولیت مدنی دارند. از این حیث نه تنها اعمال اشتباه آمیز داروساز بلکه خطا و اشتباه تهیه کنندگان دارو که تحت نظر او کار می کنند، نیز موجب مسئولیت مدنی در مقابل اشخاص زیان دیده میشود.
مدیران بیمارستانها و کلینیک ها و به طور کلی مراکز درمانی نیز از جهت خسارت هایی که بر اثر عیب و نقص و خرابی ساختمانها، تأسیسات، وسایل، دستگاه ها و آسانسورها و همچنین تقصیر و خطای کارکنان و پرستاران خود متوجه بیماران و مصدومان و اشخاص ثالث میشود، مسئولیت مدنی دارند و می توانند مسئولیت خود را بیمه کنند تا بیمه گر آنها جوابگوی این قبیل خسارت ها باشد.
خطای پزشکی: انتظار بیمار از پزشک داشتن دقت و مهارت است. نبود این دو عامل سبب بروز حوادث و تشدید بیماری افراد و حتی گاهی به فوت بیمار منجر می شود. از چنین اتفاقاتی معمولا به عنوان خطا و قصور پزشکی یاد می شود زیرا معمولا ماهیتی عمدی ندارند.
در تعریف خطای پزشکی نظرات مختلفی وجود دارد. برخی نیز معتقدند اصولا عنوان خطای پزشکی عنوانی نادرست است. با وجود این، در تعریفی که مورد قبول است، خطای پزشکی را به این صورت بیان می کنند: قصور خدمت یا ارتکاب عمل اشتباه در برنامه ریزی یا اجرا که به طور بالفعل یا بالقوه باعث یک نتیجه ناخواسته می شود. این تعریف به طور مشخص حیطه های کلیدی علل خطا (قصور یا ارتکاب، برنامه ریزی و اجرا) را دربر می گیرد.
قصور پزشکی مترادف غفلت و خطایی است که از روی سهو سر بزند و در مقابل تقصیر است که به خطای عمدی گفته می شود. قصور پزشکی به 4 دسته تقسیم می شود:
۱- بی مبالاتی،
۲- بی احتیاطی،
٣- نداشتن مهارت (که خود به دو دسته نداشتن مهارت علمی و عدم مهارت عملی تقسیم می شود)،
4- رعایت نکردن نظامات دولتی.
بی مبالاتی به معنای بی تدبیری، بی فکری، بی پروایی، بی اعتنایی و نارسایی در دقت و توجه لازم است. به زبان ساده، بی مبالاتی یعنی کاری که باید انجام شود و انجام نمی شود.
بی احتیاطی به معنای انجام فعل بدون دقت لازم است. منظور از بی احتیاطی آن است که شخص بی توجه به نتایج عملی که عرفا قابل پیش بینی است، به عملی اقدام کند که به صدمات بدنی و یا وارد شدن ضرر به دیگران شود.
در ماده 60 قانون مجازات اسلامی آورده شده است: چنانچه طبیب پیش از شروع درمان یا اعمال جراحی از مریض یا ولی او برائت حاصل کرده باشد، ضامن خسارت جانی یا مالی یا نقص عضو نیست و در موارد فوری که اجازه گرفتن ممکن نباشد، طبیب ضامن است. با وجود این، بسیاری از حقوقدانان معتقدند چنانچه پزشک در تشخیص بیماری دچار اشتباه شود، خطای شغلی برای وی محرز است و اساسا خطای وی در معالجه یا عمل جراحی، خود نوعی از خطاست و به نظر می رسد چنانچه پزشک متبحر و حاذقی به دلیل سهل انگاری، بی احتیاطی، بی مبالاتی و رعایت نکردن نظامات دولتی مرتکب خطای پزشکی شود و به بیمار صدمه ای بزند، ضامن است؛ حتی اگر اعمال وی با اجازه بیمه یا ولی او باشد.